روابط میان عامل و اعضای غیرعامل در قراردادهای عملیات مشترک (تطبیق با الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران)

یکی از ویژگی‌های شاخص الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران، لزوم شراکت شرکت‌های خارجی با شرکت‌های ایرانی و مشارکت در اجرای عملیات نفتی است. بستر اصلی این مشارکت، قرارداد عملیات مشترک (ق.ع.م) است که میان اعضای کنسرسیوم تشکیل‌شده از شرکت (های) خارجی و شرکت (های) ایرانی منعقد می‌گردد. اعضای حاضر در ق.ع.م، به دو گروه تقسیم می‌شوند: عامل و غیرعامل. وظیفۀ اصلی عامل، تصدی و مدیریت روزانۀ عملیات نفتی و وظیفۀ اصلی غیرعامل‌ها، مشارکت در تامین مالی و تصمیم‌گیری‌هاست. معمولاً عامل خواستار آزادی عمل بیشتر در اتخاذ تصمیمات و انجام عملیات بوده و از غیرعامل‌ها انتظار دارد تنها در تامین مالی مشارکت کنند. از سوی دیگر، غیرعامل‌ها به منظور حفظ منافع خود و نیز آگاهی از جزئیات عملیات، به نفوذ بیشتر در عملیات و دخالت موثرتر در تصمیمات گرایش دارند. در بیشتر ق.ع.م‌ها، مشارکت غیرعامل‌ها در تصمیمات عمدتاً از طریق کمیتۀ عملیاتی و کمیته‌های فرعی آن است. در نسخۀ ایرانی ق.ع.م، غیرعامل‌ها می‌توانند از طریق این کمیته بر عملیات مشترک نظارت کنند. اصلی‌ترین وظیفۀ کمیتۀ عملیاتی، نظارت بر عملیات انجام‌شده توسط عامل و تصویب برنامه‌های مالی عملیاتی سالیانۀ عملیات نفتی است.

Operator NonOperator Relationships in Joint Operating Agreements (A Comparative Study of JOA Model Forms and New Iranian Petroleum Contracts Model)

One of new Iranian Petroleum Contract (IPC) requirements is participation of the foreign company(ies) with local company(ies) forming a consortium to jointly perform the petroleum operation of the field, and the main bedrock for performance of the joint operation is Joint Operating Agreement (JOA). There are basically two types of parties in a JOA: Operator and NonOperator(s). The main role and duty of the operator is conducting and management of the daytoday operation of the field, while, of the nonoperators is providing timely funds for conduct and participating in decisions made in respect of the joint operation. While the operator, seek more freedom in performing its duties and obligations under a JOA, the nonoperators desire higher level of control and more access to information to effectively protect their interests engaged in the main contract and JOA. In most JOAs, the nonoperators are engaged in decision makings through the Operating Committee (OpCom) and its subcommittees. In Iranian version of JOA, the nonoperators may supervise the operator’s activities via the OpCom. The main duty of the OpCom is controlling and supervising the joint operations performed in the contract area by the operator and reviewing and approving the work programs and budgets.