ارزیابی عملکرد روش‌های قراردادی به‌کار گرفته‌شده در توسعۀ میدان گازی پارس جنوبی

مخزن گازی پارس جنوبی به عنوان بزرگترین منبع تامین گاز طبیعی، از جمله مهم ترین پروژه های کشور است که برای توسعۀ فازهای آن، از روش های مختلف قراردادی استفاده شده است. در پژوهش پیش رو، مقایسه ای بین عملکرد روش های به کار گرفته شده انجام و مناسب ترین آن مشخص گردیده است که می تواند مبنایی برای توسعه های آتی میدان های گازی یا پروژه های بزرگ‌مقیاس کشور باشد. با در نظر گرفتن معیارهایی، از جمله کاهش ریسک های طرح و اختلافات قراردادی، هزینۀ تمام شده، کیفیت انجام کار و تاسیسات در زمان اجرا و بهره برداری، یکپارچگی عملیات اجرا و تولید، زمان اجرای طرح، کسب دانش مدیریتی و انتقال فناوری، با استفاده از روش «فرایند تحلیل سلسله مراتبی» برای گزینه های موجود، مناسب ترین روش عقد قرارداد انجام گرفته در طرح های پارس جنوبی، روش بیع متقابل حاصل شده است. ویژگی های مدنظر در این پژوهش که به این نتیجه انجامیده است، به طور کلی عبارت اند از: حفظ حق مالکیت کشور، کنترل عملیات و هزینه توسط دولت، انتقال دانش فنی، قبول ریسک تولید و انجام صد درصد سرمایه گذاری توسط پیمانکار و بازپرداخت آن طی پنج تا هفت سال پس از بهره برداری از محل محصولات میدان.

Performance Evaluation of Contractual Methods Used in the Development of South Pars Gas Field

The South Pars Gas reservoir, as the largest natural gas supply source in the country, is one of the most important mega projects in Iran that has been used to develop its phases by various contractual methods. In this research a comparison between methods and the most appropriate contractual method has been identified which could be the basis for future development of gas fields or mega projects in the country. With the inclusion of criteria such as project risk for government, cost, quality, the integrity of implementation and production operations, project execution time, acquisition management knowhow, by using “Analytical Hierarchy Process”(AHP) method for contractual options, shows the superiority of the buyback contract. The main features of the research that led to this conclusion are, the maintenance of the country’s right to ownership, control of operations and costs by the state, transfer of technical knowhow, acceptance of the risk of production and Perform 100% investment by the contractor and repayment it within 5 to 7 years after the commissioning of the field products.