اثر شیب و ارتفاع از سطح دریا بر تنوع گونه ای درختان در جنگل های ارسباران

مقدمه و هدف: جهت حفاظت و حمایت از جنگل ها، این منابع ارزشمند شناخت بهتر روابط بین رستنی ها و شرایط رویشگاهی این بوم سازگان ها و تنوع زیستی در آن ها لازم و ضروری است. لذا این تحقیق با هدف بررسی تاثیر شیب و ارتفاع از سطح دریا روی تنوع گونه ای در جنگل های ارسباران انجام شد. مواد و روش ها: 30 قطعه نمونه 1000 متر مربع (0/1 هکتار) به ابعاد 10 در 100 متر در منطقه مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. در قطعات نمونه شیب و ارتفاع از سطح دریا یادداشت شد و با توجه به وضعیت توپوگرافی منطقه مورد تحقیق شیب به سه طبقه کمتر از 20 و 20-30 و بیشتر از 30 و ارتفاع از سطح دریا نیز به دو طبقه کمتر ار 1700 متر و بیشتر از 1700 متر تقسیم بندی شد. در قطعات نمونه، قطر برابر سینه، نوع و فراوانی گونه ها یادداشت شدند. برای بررسی تنوع زیستی از شاخص های تنوع گونه ای سیمپسون و شانون- وینر، برای محاسبه غنای گونه ای از شاخص های غنای مارگالف و غنای منهنیک و برای یکنواختی گونه ای از شاخص های یکنواختی پایلو و هیل استفاده شد. مقادیر شاخص های تنوع زیستی با استفاده از نرم افزار past تعیین شد. یافته ها: براساس نتایج بیشترین فراوانی مربوط به گونه های اوری و زالزالک بود. نتایج نشان داد شاخص یکنواختی هیل با افزایش شیب در ابتدا کاهش سپس افزایش می یابد. مقدار سایر شاخص های تنوع گونه ای اگرچه با افزایش شیب افزایش می یابد ولی از نظر آماری شیب تاثیر معنی داری روی این شاخص های آماری ندارد. همچنین ارتفاع از سطح دریا تاثیر معنی دار روی شاخص های تنوع زیستی نداشت. نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد که شیب بر شاخص یکنواختی هیل اثر معنی دار دارد و بر سایر شاخص های تنوع گونه ای گونه های گیاهی اثر معنی ندارد. همچنین ارتفاع از سطح دریا تاثیر معنی داری بر تنوع گونه ای گونه های درختی نداشت. این مهم می تواند به دلیل نزدیکی به مناطق مسکونی و تخریب  توسط روستائیان باشد.

the effect of slope and height above sea level on tree species diversity in arsbaran forests

introduction and objective: in order to protect and protect forests, these valuable resources, it is necessary and necessary to better understand the relationships between plants and the habitat conditions of these ecosystems and the biodiversity in them. therefore, this research was conducted with the aim of investigating the effect of slope and altitude from sea level on biodiversity in arasbaran forests. material and methods: 30 sample plots of 1000 square meters (0.1 hectare) by dimensions 10 m×100m were surveyed in the study area. in the sample plots, the slope and height above sea level were recorded, and the slope was divided into three levels: <20%, 20-30% and >30%, and the altitude from sea level was also divided into two levels, <1700 m and >1700 m. in the sample plots, diameter at the breast height, type and abundance of species were recorded. the biodiversity indices computed were simpson and shannon-wiener’s, margalf’s and menchnik’s richness indices, and pylo’s and hill’s evenness indices. biodiversity indices values ​​were computedby past software. results: according to the results, the highest frequency was related to the species of quercus macranthera and crataegus meyeri. the results showed that hill’s uniformity index decreases initially with increasing slope and then increases. although the amount of other biodiversity indicators increases with the increase of the slope, statistically, the slope does not have a significant effect on these statistical indicators. also, altitude above sea level did not have a significant effect on species diversity indices. conclusion: the present research showed that the slope has a significant effect on hill’s evenness index and has no significant effect on other species diversity indices of plant species. also, the height above the sea level had no significant effect on the species diversity of tree species of plant species. this importance can be due to the proximity to residential areas and destruction by villagers.