تاثیر شیوه‌های جنگل‌شناسی بر ویژگی‌های ساختاری توده جنگلی و خصوصیات خاک در جنگل‌های راش میان‌بند هیرکانی (مطالعه موردی: جنگل‌های سری الندان-ساری)

مقدمه و هدف: کمی‌سازی ساختار توده‌های جنگلی با کمی کردن اجزای مختلف آن‌ها به درک و فهم بهتر در جهت مدیریت اجزای مختلف اکوسیستم جنگل کمک می‌کند. از مهم‌ترین دلایل اهمیت کمی‌سازی ساختار می‌توان به مرتبط بودن ساختار جنگل با رویشگاه بسیاری از گونه‌های گیاهی، مدل‌سازی و بازسازی جنگل بر اساس ویژگی‌های ساختاری آن و اینکه ساختار جنگل یک منبع اطلاعاتی مهم برای پویایی جنگل، زیباشناختی و تولید چوب است، اشاره نمود. بنابراین در این پژوهش ویژگی‌های ساختاری دو توده مدیریت شده با شیوه‌های جنگل‌شناسی تک‌گزینی و تدریجی پناهی با توده شاهد مقایسه شدند. مواد و روش ها: جهت اجرای این پژوهش، سه قطعه شامل قطعه پنج با شیوه تک‌گزینی، قطعه 13 با شیوه تدریجیپناهی و قطعه ده (قطعه شاهد) در جنگل‌های سری الندان، در استان مازندارن انتخاب شدند. جهت مطالعه ویژگی‌های ساختاری توده‌های جنگلی از قطعه‌نمونه‌های دایره‌ای شکل به مساحت 1000 مترمربع استفاده شد (در قطعه تک گزینی،تدریجی پناهی و شاهد به ترتیب: 21، 14 و 25 قطعه نمونه و در کل 60 قطعه نمونه). آماربرداری به شیوه منظم–تصادفی با ابعاد شبکه 200×150 متر انجام شد. جهت بررسی وضعیت زادآوری از میکروپلات یک مترمربعی در مرکز قطعه‌نمونه و چهار جهت اصلی آن استفاده شد. جهت بررسی خصوصیات خاک در قطعه‌نمونه بزرگ در مرکز و چهار جهت اصلی قطعه نمونه، نمونه‌برداری به روش ترکیبی از عمق 100 سانتی‌متر انجام شد. درصد اجزای بافت خاک (شامل شن، سیلت و رس)، درصد رطوبت، وزن مخصوص ظاهری،ph ، ec، درصد کربن آلی، درصد مواد آلی، درصد آهک، نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب در آزمایشگاه اندازه‌گیری شد.یافته ها: نتایج نشان داد در قطعات تک‌گزینی، شاهد و تدریجیپناهی میانگین تعداد درختان در هکتار 206، 209 و 358 اصله در هکتار بوده که به‌ترتیب حجمی معادل 428/22، 477/14 و 373/37 سیلو داشتند. میانگین درصد رطوبت، درصد کربن آلی و درصد مواد آلی موجود در قطعه تک‌گزینی 49/4%،  4/7% و 8/2%  بود در حالی‌که در قطعات شاهد و تدریجیپناهی به ترتیب 44/12% و 43/24%؛ 3/4% و 3/28% و 5/9% و 5/66% بود. میزان چگالی ظاهری موجود در توده تدریجیپناهی 1/72 گرم بر سانتی‌متر مکعب بود در حالی‌که مقدار آن در توده‌های تک‌گزینی و شاهد به ترتیب 1/22 و  1/24 گرم بر سانتی‌متر مکعب بود.نتیجه گیری: به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد اجرای شیوه‌های مختلف جنگل‌شناسی از قبیل تدریجی پناهی و گزینشی اثرات متفاوتی بر وضعیت ساختار،  زادآوری، و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک دارد.

The effect of Silvicultural Methods on the Structural Characteristics of Forest Stand and Soil Properties in the Intermediate Hyrcanian Beech Forests (Case study: Alandan-Sari Series Forests)

Extended AbstractIntroduction and Objective: Quantifying the structure of forest stands by quantifying their different components helps to better understand for the management of different components of the forest ecosystem. One of the most important reasons for the structure quantification is that the forest structure is related to the habitat of many plant species, the modeling and reconstruction of the forest based on its structural characteristics, and the forest structure is an important source of information for forest dynamics, aesthetics and wood production. Therefore, in this research, the structural characteristics of two stands managed by singleselection and shelterwood methods were compared with the control stand.Materials and Methods: In order to conduct this study, three plots including plot No. 3 with singleselection method, plot No.  13 with shelterwood method and plot No. 10 (control plot) were selected in Alandan forests, Mazandaran province. To study the structural features of forest stands, circular sample plots with an area of ​​1000 m2 were used (21, 14 and 25 sample plots in (In the plots of singleselection, shelterwood and control plot, respectively and a total of 60 sample plots). The inventory was conducted in a systematicrandomly method with a grid size of 200 × 150 m. To investigate the regeneration condition, a 1 m2 microplot in the center of the sample plot and its four main directions were used. In order to investigate the soil properties, sampling was performed by a combined method at a depth of 010 cm in the center of the large sample plot and the four main directions. Percentage of soil texture (including sand, silt and clay), moisture content, bulk density, pH, EC, percentage of organic carbon, percentage of organic matter, percentage of lime, total nitrogen, absorbable phosphorus and absorbable potassium were measured in the laboratory.Results: The results showed that the average number of trees per hectare was 206, 209 and 358 in the singleselection, control and shelterwood plots, respectively; which had a volume of 428.22, 477.14 and 373.3 sylve, respectively. The average percentage of moisture, percentage of organic carbon and percentage of organic matter in the singleselection was 49.4%, 4.7% and 8.2%, respectively; while, in the control and shelterwood plots they were 44.12 and 43.24%; 3.4 and3.28%; and 5.9 and 5.66%, respectively. The bulk density was 1.72 g/cm3 in the shelterwood plot; while, its amount in singleselection and control masses plots 1.22 and g/cm3, respectively.Conclusion: In general, the results of this study showed that the implementation of different silvicultural methods such as the shelterwood and selection methods have different effects on the structure, regeneration, and physical and chemical properties of the soil.