بومی‌سازی و اولویت‌بندی شاخص‌های بومکده در جنگل‌های شمال (مطالعه موردی: ‌روستاهای جنگل‌ دارابکلا)

مقدمه و هدف: بسیاری از مشکلات محیطی بشر از رفتارهای ناسازگار و الگوی زیست ناپایدار نشات می گیرد. دلیل از بین رفتن جنگل ها نیز از این بحث خارج نیست. شیوه های مدیریتی یکسویه منابع طبیعی و نا‎آشنا با نیازها و شیوه‎ی سنتی زندگی روستائیان و خانوارهای ساکن در عرصه های جنگلی شمال ایران، وضعیت نامطلوب اقتصادی اجتماعی روستاییان و همچنین توسعه کم و ناپایدار در مناطق روستایی از عوامل موثر در تخریب جنگل‌های هیرکانی هستند. یکی از شیوه های مدیریت سازگار با طبیعت که در دو دهه‎ ی اخیر در دنیا رواج پیدا کرده است «بومکده» است. هدف این تحقیق بومی سازی معیارها و شاخص های بومکده در کشورهای پیشرفته دنیا و اولویت بندی این شاخص ها در روستاهای حاشیه جنگل دارابکلا با هدف جلوگیری از تخریب و بهره برداری بی رویه از عرصه های طبیعی از جمله جنگل ها و مراتع است. مواد و روش ها: در این پژوهش از روش دلفی جهت شناسایی و بومی سازی معیارها و شاخص های ارزیابی بوم شناختی، اقتصادی و اجتماعیفرهنگی استفاده شد. همچنین از تکنیک‎های انتروپی شانون و تاپسیس نیز برای تعیین وزن و اولویت بندی این معیارها و شاخص ها استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که معیارهای بوم شناختی با 0/460 بیشترین و معیارهای اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی به ترتیب با اعداد 0/375 و 0/165 وزن ه ای کمتری را به خود اختصاص دادند. نتیجه گیری: به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که توجه به شاخص‌های دسته بوم‌شناختی در اولویت بالاتری نسبت به شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی قرار دارند. در نتیجه برای تصمیم‌گیری و مدیریت توجه به این شاخص‌ها دارای اهمیت بیشتری است.

Localization and Prioritization of Ecovillages Indices in Hyrcanian Forest (Case Study: Ecovillages of Darabkola Forests)

Extended AbstractIntroduction and Objective: Many of the human environmental problems arise from maladaptive behaviors and unstable patterns of life. The reason for the disappearance of forests is not beyond this discussion. Onesided management methods of natural resources and unfamiliar with the needs and traditional way of life of villagers and families living in the forest areas of northern Iran, unfavorable economic and social situation of villagers and low and unsustainable development in rural areas are effective factors in destroying Hyrcanian forests. One of the naturefriendly management methods that that has become popular in the world in the last two decades is Ecovillage.The purpose of this study is to localize rural ecosystem criteria and indicators in developed countries and prioritize these indicators in rural ecosystems along the Darabkola forest with the aim of preventing the destruction and improper use of Natural areas, including forests and pastures.Material and Methods: In this study, the Delphi method was used to identify and localize the criteria and indicators of ecological, economic and sociocultural evaluation. Entropy Shanon and TOPSIS techniques were also used to determine the weight and prioritization of these criteria and indicators. Results: The results showed that ecological criteria with 0.460 had the highest and sociocultural and economic criteria with 0.375 and 0.165, respectively, had lower weights. Conclusion: In general, the results of this study showed that attention to ecological category indicators has a higher priority than social and economic indicators. As a result, it is more important to pay attention to these indicators for decision making and management.