مقایسه غلظت عناصر غذایی برگ و سرشاخه‌های کاج بروسیا در فصول مختلف نمونه برداری(مطالعه موردی پارک جنگلی مخمل کوه خرم آباد)

مقدمه و هدف: درختان مختلف اثرات متفاوتی بر خاک و عناصر غذایی دارند. جنگل کاری بعنوان یکی از برنامه های مدیریتی، بر چرخه حاصلخیزی خاک و جلوگیری از تخریب آن موثر بوده که این امر بر پایداری و دوام اکوسیستم نیز تاثیرگذار است. از مهمترین اهداف کاشت گونه‌های سوزنی‌برگ، افزایش تولیدات چوبی، ایجاد پارک‌های جنگلی و جنگل های حفاظتی است. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات فصلی غلظت عناصر غذایی در اندام های گیاهی و خاک توده های کاج بروسیا است. مواد و روش ها: بدین منظور پارک جنگلی مخمل کوه در استان لرستان انتخاب و در سال 1396 با استفاده از پنج قطعه نمونه بصورت تصادفی با مساحت 400 مترمربع نمونه برداری انجام شد. در هر قطعه نمونه یک درخت شاخص کاج بروسیا انتخاب شد و از برگها و سرشاخه‌های جوان و چند ساله آن در یک سوم بالایی تاج در چهار فصل نمونه برداری شد، همچنین از دو عمق 50 و 155 سانتی متری نیز در هر قطعه نمونه یک نمونه ترکیبی خاک برداشت شد. بافت خاک، اسیدیته، هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم در آزمایشگاه بررسی شدند و با کمک آزمون همبستگی پیرسون عناصر غذایی اندام های گیاهی و ویژگی های مختلف خاک بررسی شد. سپس ویژگی های خاک و همچنین غلظت عناصر مورد بررسی اندام های گیاهی (سوزن و سرشاخه های جوان و چند ساله) بین زمان های مختلف نمونه برداری توسط آزمون تجزیه واریانس یکطرفه و آزمون دانکن مقایسه شد.یافته ها: بر اساس نتایج، کمترین میزان وزن خشک و درصد رطوبت در هر چهار اندام مورد بررسی در فصل تابستان و بیشترین مقدار آن در فصل زمستان مشاهده شد. بر اساس نتایج اختلاف معنی داری بین غلظت عناصر غذایی اندام های گیاهی در فصول مختلف وجود داشت (sig<0.01). در هر چهار اندام بیشترین مقدار نیتروژن در بهار، پتاسیم در زمستان و فسفر در تابستان ثبت شد و اختلاف بین 4 نوبت نمونه برداری معنی دار بود(sig<0.01). بررسی همبستگی ها هم حاکی از وجود ارتباط معنی دار بین غلظت عناصر غذایی اندام های مختلف و ویژگی های مختلف خاک داشت.نتیجه گیری: درخصوص بالا بودن مقادیر نیتروژن و فسفر در بهار می توان این گونه استدلال کرد که افزایش دما در بیشتر موارد باعث افزایش فعالیت سوخت وساز در خاک، تبخیر و تعرق و جذب عناصر غذایی می‌شود. در مجموع، شرایط متفاوت آب و هوایی در فصول مختلف، کمبود رطوبت در خاک، بازانتقال عناصر غذایی از سوزن و سرشاخه های چند ساله به بخش های جوان و تغییرات فصلی و ماهیانه ترکیب شیمیایی تاج بارش می توانند از مهمترین دلایل این تغییرات باشند.

Comparison of nutrient concentration of leaves and twigs of Pinus brutia Ten. in different sampling seasons (case study: Makhmalkooh Forest Park)

Introduction and Objective: Tree species have different effects on soil properties and nutrients. Plantation as a management strategy for soil productivity retention and the prevention of destruction can be effective in the continuity of forest productivity. One of the most important goals of planting coniferous species is to increase wood production, create forest parks and conservation forests. The objective of this study was to investigate the seasonal variations in nutrient concentrations in plant organs and soil of pinus brutia Ten. stands. Material and Methods: For this purpose, the ​​Makhmalkuh forest park in Lorestan province was selected and in 1396, random sampling was performed using 5 (400 m2) sample plots. In each sample plot, an indicator tree pinus brutia Ten. was selected and its young and perennial leaves and twigs were sampled in the upper third of the crown in four seasons, as well as from two depths of 05 and 515 cm a mixed soil sample was taken in each sample plot. Soil texture, pH, organic carbon (C), total nitrogen (N), available phosphorus (P), and potassium (K), for all samples were measured in the laboratory. The soil parameters, nutrients of soil and plants organs were analyzed by using oneway analysis (ANOVA) and Duncan test procedures among different seasons.Results: According to the results, the lowest amount of dry weight and percentage of moisture in all four organs was observed in summer and the highest amount was observed in winter. Based on the results, there was a significant difference between the nutrient concentrations of plant organs in different seasons (sig<0.01). In all four organs, the highest amount of nitrogen was recorded in spring, potassium in winter and phosphorus in summer. The results of correlation studies also showed a significant relationship between nutrient concentrations of different organs and different soil characteristics.Conclusion: High amounts of nitrogen and phosphorus in the spring can be argued that increasing the temperature in most cases increases the metabolic activity in the soil, evaporation and transpiration and absorption of nutrients. Different climatic conditions in different seasons, lack of soil moisture, retranslocation of nutrients from perennial needles and branches to young parts and seasonal and monthly changes in the chemical composition of the throughfall can be the most important reasons for these changes.