تاثیر ویژگی های خاک و شرایط توپوگرافی بر بادافتادگی درختان در جنگل های چمستان- مازندران

مقدمه و هدف: بادافتادگی درختان در جنگل های شمال کشور پدیده ای بوم شناختی است. توده جنگلی در پارسل 22 سری 12 طرح جنگلداری حوضه غرب هراز یکی از مناطقی است که در سال های اخیر بادافتادگی در آن شدت یافته است. هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و عوامل و مشخصه های توپوگرافی (شیب و جهت) پارسل 22 و مقایسه آن با عرصه های مجاور به منظور یافتن متغیرهای محیطی موثر در افزایش میزان رخداد بادافتادگی است.مواد و روش ها: در عرصه مورد مطالعه به طور کاملاً تصادفی، تعداد 15 قطعه نمونه ده آری به مرکزیت درختان بادافتاده پیاده شد. جهت بررسی توده، در عرصه ای به وسعت 88 هکتار حدود 400 اصله درخت بادافتاده به طور صددرصد آماربرداری و خصوصیات کمی و کیفی آنها ثبت شد. همچنین ویژگی های درختان باد افتاده در شرایط فیزیوگرافی مختلف (شیب و جهات مختلف) و ویژگی های خاک (چگالی ظاهری بافت خاک، رطوبت خاک، هدایت الکتریکی، نسبت کربن به نیتروژن و نیتروژن کل خاک) با برداشت نمونه از این پارسل و پارسل مجاور (بدون وقوع بادافتادگی) به عنوان شاهد بررسی شد. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده، بیشتر آسیب درختان در این عرصه از نوع ریشه کنی بود و درختان بادافتاده در اراضی مسطح بیشتر از اراضی شیب دار بودند. بیشترین درصد بادافتادگی درختان در شیب صفر و پنج درصد بوده و 67 % درختان ریشه کن شده نیز در این بخش بودند. همچنین بیشترین سهم درختان بادافتاده متعلق به گونه انجیلی (47 %) و کمترین آن متعلق به دو گونه توسکا و افرا (کمتر از 5%) بود. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که میزان رطوبت خاک در خاک منطقه درختان بادافتاده به طور معنی داری (در سطح 95 درصد) بیش از منطقه شاهد بود. هم چنین گونه carex acutiformi در توده یادافتاده درصد حضور را به خود اختصاص داده بود در صورتی که در توده شاهد این گونه مشاهده نشد. نتیجه گیری: در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که احداث آب بندان در بالادست باعث تغییر میران رطوبت خاک و افزایش حساسیت گونه هایی چون انجیلی به باد شده است. دراین میان، مقاومت گونه های جنگلی نیز در مواجهه با تغییرات رطوبتِ پایدار خاک و وقوع بادهای شدید متفاوت بوده است؛ به صورتی که گونه های رطوبت پسندی چون افرا و توسکا (به دلیل رطوبت پسند بودن و عدم حساسیت به افزایش رطوبت خاک) شدت بادافتادگی کمتری را نشان دادند.

Wind-Thrown Trees Characteristics and Effects of Topographic and Soil Factors on Wind Throw in Chamestan Forest- Mazandaran

Extended AbstractIntroduction and Objective: Windthrow of trees is a common ecological phenomenon in the forests of Hyrcanian region. The forest stands of 22 in series of 12 of Haraz Forest plan is one of the stands with high percent of windthrown trees. The purpose of this study is to investigate the role of physicochemical properties of soil, topographic factors, characteristics (slope and direction) of Parcel 22 and compare it with adjacent areas in order to find environmental variables effective in increasing Windthrow rate. Material and Methods: In the study area, completely randomly, 15 sample plots (10 Are) were measured in the center of the Windthrow trees. For the investigation of this problem, in an area of 88 hectares, about 400 windthrown trees were 100% surveyed and their quantitative and qualitative characteristics were recorded. Furthermore, the characteristics of windthrown trees in different physiographic conditions (i.e., different slopes and aspects) and soil characteristics (i.e., bulk density, texture, EC, carbon: nitrogen ratio and soil total nitrogen) of this stand and near stand (without windthrow) were investigated. Results: According to results, most of the damage belong to trees that was uprooted trees and wind throw trees in flat lands were more than steep lands. Most precent of wind throw trees were in slope 0 and 5 % and 67% uprooted trees were in this section. The most uprooted trees were belonging to Parrotia persica (44%) while, the lowest uprooted trees were recorded for Acer velutinum and Alnus saubcordata species (<5%). The results of independent ttest showed that soil moisture content in the soil of windthrow trees was significantly (95 %) higher than the control area. Also, Carex acutiformi species includes 4.47% of herbaceous species in the wind throw area, while it was not seen in the control area. Conclusion:Finally, the results of this study showed that the construction of dams upstream has changed the soil moisture content and increased the sensitivity of species such as Parrotia persica to wind. Meanwhile, the resistance of forest species in the face of stable soil moisture changes and the occurrence of strong winds has been different, so that moistureloving species such as Acer velutinum and Alnus saubcordata (due to moisturefriendly and insensitive to increase soil moisture) with lower rainfall intensity Showed.