ارتباط ویژگی‌های ساختاری درختان راش و خصوصیات زیستی خاک با شاخص رقابت در روشنه‌های تاج‌پوشش در توده‌جنگلی راش

مقدمه و هدف :روشنه های تاج پوشش به اندازه های مختلف در اثر اجرای شیوه جنگل شناسی مختلف مانند تک گزینی درختی در توده های جنگلی راش در جنگل های هیرکانی به وجود آمده است. آگاهی از اثرات روشنه های تاج پوشش بر ویژگی های درختان و خاک در بوم سازگان جنگل می تواند در برنامه ریزی عملیات جنگل شناسی کمک نماید. درختان راش سایه پسند در این بوم سازگان از اهمیت بوم شناختی و اقتصادی برخوردار بوده و آگاهی از واکنش این‌گونه درختی باارزش می تواند برای مدیریت جنگل و انتخاب شیوه های جنگل شناسی کارآمد باشد.بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین همبستگی بین ویژگی های ساختاری، مورفولوژیکی ریشه های مویین درختان راش و خصوصیات زیستی خاک(زیتوده میکروبی کربن،فسفر،ازت ) در روشنه های مختلف (15n=) حاصل از شیوه تک گزینی درختی با شاخص رقابت در توده جنگلی راش الندان واقع در استان مازندرانساری بود. مواد و روش ها: در توده جنگلی راش تعداد 15 روشنه در قالب سه طبقه مساحت کوچک (13080)، متوسط (175131) و بزرگ (300 176متر مربع) شناسایی و از هر سطح، پنج تکرار انتخاب شدند. در چهار جهت جغرافیایی هر روشنه، درختان راش واقع در اشکوب فوقانی انتخاب و مشخصه های ارتفاع، قطر برابر سینه، قطر، مساحت، حجم تاج، ریشه های مویین آن‌ها و نیز شاخص رقابت اندازه گیری شدند. یافته ها: ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین شاخص رقابت با ارتفاع، قطر برابر سینه، قطر تاج، مساحت تاج و طول تنه صاف همبستگی مثبت معنی دار و نیز با نسبت ارتفاع به قطر برابرسینه درختان راش همبستگی منفی معنی دار جود دارد (p<0.01 و p<0.05). بین شاخص رقابت با زی توده میکروبی نیتروژن همبستگی منفی معنی دار و با نسبت زی توده میکروبی کربن به زی توده میکروبی نیتروژن همبستگی مثبت معنی دار مشاهده شد (p<0.05). با افزایش تراکم، طول ویژه و مساحت ویژه ریشه های مویین، مقدار شاخص رقابت روند افزایشی نشان داد (p<0.05). بین برخی ویژگی های ساختاری درختان راش با مشخصه های ریشه های مویین در روشنه ها همبستگی معنی دار وجود دارد (p<0.01 و p<0.05). ضرایب همبستگی بین مشخصه های ریشه های مویین درختان راش در روشنه ها مبین همبستگی معنی دار بین برخی متغییرها هستند (p<0.01 و p<0.05). نتیجه گیری: به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که مدیریت جنگل از طریق اجرای شیوه تک گزینی درختی و تشکیل روشنه های تاج پوشش با مساحت های مختلف در راشستان مذکور بر ویژگی های ساختاری و ریشه های مویین درختان راش شش سال بعد از ایجاد روشنه ها تاثیر گذاشته است.

Interactions between structural properties beech tree and soil biology with competition index in canopy gaps in Beech stand

Introduction and objective: Canopy gaps in different sizes have been created by the implementation of different silvicultural practices such as singletree selection in beech forest stands in Hyrcanian forests. Investigating the effects of forest gaps on the characteristics of trees and soil in the forest ecosystem can be very helpful in planning silvicultural operations. Shadetolerant beech trees in this ecosystem are of ecological and economic importance and knowing the reaction of such a valuable tree can be effective for forest management and selection of forestry methods.Therefore, the purpose of the present study was to determine the correlation between structure, fine roots properties of beech trees and soil biology(MBC,MBN and MBP) in different gaps (n = 15) created by singletree selection system with competition index in beech forest stands in MazandaranSari province.Material and methods: In the beech forest stand, 15 forest gaps were identified including three classes of small (80130), medium (175131) and large (176300m2) size and five replicates were selected for each level. In four cardinal positions of each gap, beech trees were selected and their height, diameter at breast height, crown diameter, area, volume and fine roots as well as competition index were measured.Results: Pearson correlation coefficients showed a significant positive correlation between competition index with height, DBH, crown diameter, crown area and length of Bole and also negative correlation with height to diameter ratio (H/D) of beech trees. There was a significant negative correlation between competition index and microbial biomass nitrogen and a significant positive correlation with microbial biomass carbon to microbial biomass nitrogen ratio (MBC/MBN). With increasing density, specific root length and specific area of fine roots, the values of competition index increased. There was a significant correlation between some structural characteristics of beech trees with fine root characteristics at the edge of gaps. Correlation coefficients between fine root characteristics of beech trees show significant correlation between some variables.Conclusion: In general, the results of the study showed that forest management through the application of singletree selection system and the formation of canopy gaps in beech stand has influenced the structural characteristics and fine roots of beech trees six years after the creation of gaps.