تاثیر رویشگاه بر ویژگی های خاک و ترسیب کربن در توده های دست کاشت صنوبر دلتوئیدس در ساری

مقدمه و هدف: تغییر اقلیم و افزایش گرمایش جهانی یکی از چالش های مهم در بحث توسعه پایدار است که ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه ای به ویژه گاز دی اکسید کربن می باشد. جنگل کاری یکی از راهکارهای عملی و ساده به‌منظور کاهش دی اکسید کربن جو و افزایش ترسیب کربن در خاک است. بنابراین، هدف از اجرای تحقیق حاضر بررسی روند تغییرات ترسیب کربن خاک توده های دست‌کاشت صنوبر دلتوئیدس واقع در طبقات ارتفاعی مختلف بود. مواد و روش ها: سه رویشگاه در حدود ارتفاعی بین 150 تا 1200 متر در شهرستان ساری انتخاب شد. متغیرهای کمی شامل قطر برابر سینه، ارتفاع کل، سطح مقطع و ضریب قدکشیدگی تمام درختان با قطر بیشتر از هفت و نیم سانتی‌متر (آماربرداری صد درصد) مورد ارزیابی قرار گرفت. به‌منظور بررسی خصوصیات فیزیکی (رطوبت، بافت و چگالی ظاهری) و شیمیایی خاک (اسیدیته، هدایت الکتریکی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کربن آلی) ده نمونه خاک از عمق 100 سانتی متر در هر یک از توده ها با روش استوانه تهیه شد. یافته ها: بیشترین مقدار قطر برابر سینه (27/83 سانتی متر)، ارتفاع (21/13 متر) و سطح مقطع (0/046 مترمربع) در رویشگاه مهدشت مشاهده شد و کمترین مقادیر آن‌ها در رویشگاه پهنه کلا مشاهده شد. کمترین مقادیر اسیدیته (0/04 ±6/26)، هدایت الکتریکی (0/01 ±0/30 دسی زیمنس بر متر)، نیتروژن کل (0/01 ±0/11 درصد)، پتاسیم (25/00 ±169/49 میلی گرم بر کیلوگرم) و کربن آلی (0/06 ±1/43 درصد) خاک در منطقه نقیب دهمزده (بالاترین ارتفاع) مشاهده شد. بیشترین و کمترین مقدار ترسیب کربن به ترتیب در توده های مهدشت (پایین ترین ارتفاع) و نقیب دهمزده (بالاترین ارتفاع) مشاهده شد.نتیجه گیری: به‌طور کلی، در ارتفاعات پایین تر درختان صنوبر دلتوئیدس از رشد قطری مطلوب تری نسبت به ارتفاعات بالاتر برخوردار هستند. با توجه به نتایج این پژوهش می توان بیان کرد کاشت گونه صنوبر دلتوئیدس در مناطق پایین بند می تواند راهکار مناسبی به‌منظور کاهش میزان دی اکسید کربن جو باشد.

Effect of Site on Soil Properties and Carbon Sequestration in Populus deltoids Stand in Sari

Introduction and objective: Climate change and global warming is one of the major challenges in the context of sustainable development, which is due to increasing concentrations of greenhouse gases, especially carbon dioxide. Afforestation is one of the practical and simple ways to reduce atmospheric carbon dioxide and increase carbon uptake in the soil. Therefore, the purpose of this study was to investigate the trend of soil carbon sequestration in Populus deltoides plantation located on different elevation classes.Materials and methods: Three sites (Mahdasht, Pahnekola and NaghibdehMazde) were selected at elevations between 150 to 1200 m in Sari city. Quantitative variables including diameter at breast height, total height, basal area of all trees with a diameter more than 7.5 cm were recorded (full inventory method). Ten soil samples were taken at a depth of 010 cm in each site using the core method in order to study soil physical (moisture, texture and bulk density) and chemical properties (pH, EC, nitrogen, phosphorus, potassium and organic carbon).Results: The highest diameter (27.83 cm), height (21.13 m), basal area (0.046 m2) and volume (2.11 m3) was observed in Mahdasht and the lowest values ​​were observed in Pahnekola. The lowest amount of pH (6.26 ±0.04), EC (0.3 ±0.01 ds/m), total nitrogen (0.11 ±0.01 %), potassium (169.49 ±25.00 mg/kg) and organic carbon (1.43 ±0.06 %) were observed in NaghibdehMazde (highest altitude). The highest and lowest rate of carbon sequestration was observed in Mahdasht (lowest altitude) and NaghibdehMazde (highest altitude), respectively. In general, in lower altitudes, poplar trees had a much better diameter growth than higher altitudes.Conclusion: According to results, it can be stated that planting Populus deltoides in lower altitudes can be a suitable approach to reduce the concentration of atmospheric carbon dioxid.