بررسی سطح و تولید صنوبرکاری‌های شهرستان صومعه‌سرا با استفاده از داده‌های میدانی و سیستم اطلاعات جغرافیایی

مقدمه و هدف: با توجه به پراکندگی صنوبرکاری‌ها در شهرستان صومعه‌سرای استان گیلان و عدم وجود اطلاعات به هنگام، مستند و علمی از وضعیت موجود، تعیین موقعیت دقیق پراکنش، مقدار سطح و حجم صنوبرکاری‌های آن ضروری است. در تحقیق حاضر نسبت به اندازه‌گیری سطح، پراکنش و وضعیت صنوبرکاری و آمار بیومتریک درختان صنوبر شهرستان صومعه‌سرا و میزان تولید چوب آنها به تفکیک هر دهستان اقدام شد. مواد و روش‌ها: ابتدا از طریق عملیات میدانی، عرصه صنوبرکاری‌ها با سیستم موقعیت‌یاب جهانی (gps) و استفاده از اپلیکیشن اندازه‌گیری مساحت با جی‌پی‌اس اندروید (gps fields area measure pro) جانمائی و بر روی گوگل ارث بارگذاری و الگوی کشت صنوبر تعیین شد. پس از ترسیم پلیگون‌های صنوبرکاری در گوگل ارث، آنها به arcgis انتقال یافته و تبدیل به لایه پلیگونی یکپارچه به فرمت shp (شیپ فایل) شدند. پس از اتمام نقشه هر دهستان، نسبت به کنترل صحرائی آن اقدام و ثبت اطلاعات بیومتریک هر قطعه شامل اندازه‌گیری‌های قطر برابرسینه و ارتفاع درختان و محاسبه حجم آنها انجام گرفت و سپس نقشه پراکنش و موقعیت کل صنوبرکاری‌های موجود شهرستان تهیه شد. همچنین نقشه‌های اقلیمی دما و بارش این شهرستان با دریافت داده از سه ایستگاه‌ هواشناسی مربوط به بازه زمانی ده ساله (2017 2008) ترسیم و برخی ویژگی‌های خاک شهرستان صومعه‌سرا به تفکیک هر دهستان مربوط به عمق 300 سانتی‌متری خاک با 138 نقطه برداشت تهیه شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که سطح کل صنوبرکاری‌های شهرستان صومعه‌سرا به‌میزان 6944 هکتار می‌باشد و دهستان ضیابر به میزان 29/65 درصد رتبه اول درصد تخصیص سرزمین به صنوبرکاری را با حداکثر مساحت قطعه صنوبرکاری و بیشترین تعداد و حجم درختان دارد. تعداد 99 عرصه صنوبرکاری مساحت کمتر از 500 مترمربع و تعداد 1584 عرصه صنوبرکاری مساحت بیشتر از یک هکتار را دارند که به‌ترتیب میزان 3/22 هکتار و 5471 هکتار از سطح صنوبرکاری‌های شهرستان را شامل می‌شوند. چوب حاصل از حدود 91 درصد از مساحت کل صنوبرکاری‌های شهرستان به کشت متمرکز و مصارف صنعتی اختصاص دارد. بیشترین قطر برابر سینه و ارتفاع درختان در دهستان تولمات و کمترین آنها در دهستان هندوخاله به‌دست آمد. نتایج بررسی ویژگی‌های خاک نیز نشان داد که بافت خاک دهستان‌های مورد مطالعه عمدتاً بافت لومیرسی بوده که مناسب کشت و توسعه صنوبر است ولیکن مقدار ph خاک در هر یک از دهستان‌ها مقادیر متفاوتی را نشان داد. نتیجه‌گیری: با توجه به مجموع حجم درختان شهرستان صومعه‌سرا به‌میزان 3411884 مترمکعب، این مقدار حجم چوب می‌تواند حدوداً یک چهارم مصرف سالانه چوب کشور را تامین کند.

Investigating the area and production of poplar plantations in Sowme`eh Sara city using field data and GIS

Introduction and objective: Due to the scattering of poplar plantations in the city of Sowme`eh Sara, Gilan province and the lack of timely, documentary and scientific information from the current status, it is necessary to determine the exact location of the distribution, area and volume of its poplar plantations. In the present study, area, distribution and status of poplar plantation and biometric statistics of poplar trees in Sowme`eh Sara city and their wood production were measured separately for each village.Materials and methods: First, through field operations, the field of poplar plantations with the Global Positioning System (GPS) and the use of GPS Fields Area Measure PRO application was located and uploaded to Google Earth and the poplar cultivation pattern was determined. After drawing the poplar plantation polygons on Google Earth, they were transferred to ArcGIS and converted to an integrated polygon layer in shp format. After the completion of the map each village, the field control was performed and the biometric information of each section was recorded, including the measuring diameter at breast height and height of trees and then their volume was calculated, and then the distribution map and the total location of the existing poplar plantations in the city were prepared. Also, climate maps of temperature and precipitation this city were drawn by receiving data from three meteorological stations related to the tenyear period (20082017) and some soil characteristics of Sowme`eh Sara city were prepared separately for each village related to 030 cm depth with 138 harvest points.Results: The results showed that the total area of poplar plantations in Sowme`eh Sara city is 6,944 ha and Ziaber village with 29.65% is the first grade in the percentage of land allocation to poplar plantation with maximum area of poplar plantation section and the highest number and volume of trees. There are a number of 99 poplar plantations fields with an area of less than 500 m2 and 1584 poplar plantations fields with an area of more than 1 ha, which include 3.22 ha and 5471 ha of poplar plantations areas in this city, respectively. The wood obtained from about 91% of the total area of poplar plantation in the city is dedicated to concentrated cultivation and industrial uses. The highest average diameter at breast height and height of trees in Tolmat village and the lowest of them in Hendukhaleh village were obtained. The results of soil properties showed that the soil texture of the studied villages was mainly loamyclay texture that is suitable for poplar cultivation and development, but the pH of the soil showed different values in each village.Conclusion: Considering the total volume of trees in Sowme`eh Sara city with the amount of 3411884 m3, this amount of wood volume can provide about a quarter of the country #39;s annual wood consumption