معرفی رده پادمان (collembola) به عنوان مزوفون خاک در جنگل‌های آمیخته سمسکنده ساری (منطقه هیرکانی)

مقدمه و هدف: پادمان از فراوان‌ترین بندپایان تجزیه کننده در خاک بوم‌سازگان‌های جنگلی می باشند. آن ها یکی از بهترین شاخص های زیستی در بین مزوفون خاک برای تعیین سلامت و پایداری زیست بوم های جنگلی می باشند. جنگل‌های هیرکانی که بخش اعظم آن در کشور ایران قرار گرفته از جمله جنگل های بسیار با ارزش کره زمین هستند که با وجود تنوع اقلیمی، گونه‌های گیاهی و جانوری منحصر به ‌ فرد در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند. با وجود نقش بسیار مهم پادمان در فرایندهای مهم بوم شناختی جنگل ها از جمله تجزیه مواد آلی و کمک به چرخه عناصر و نقش این بندپایان کوچک در جنگل های هیرکانی کشور ما چندان بررسی نشده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی و شناخت و معرفی فون گونه های موجود در خاک جنگل ها می باشد تا اهمیت آن ها برای بوم شناسان جنگل در ایران مشخص شود. مواد و روش ها: تحقیق در ایستگاهی در جنگل سمسکنده ساری به عنوان بخشی از جنگل های خزان‌کننده معتدله منطقه هیرکانی انجام گردیده است. برای بررسی فون پادمان در خاک و لاشبرگ این جنگل، در سال‌های 1394-95، نمونه های خاک و لاشبرگ از چندین نقطه مختلف جنگل توسط آگر و تله گودالی تا عمق 10 سانتی متری خاک جمع آوری شد. این بندپایان به کمک قیف برلیز استخراج شدند و پس از تهیه اسلایدهای میکروسکوپی، شناسایی گونه‌ها توسط کلیدهای معتبر انجام گردید. یافته ها: در مجموع 25 گونه متعلق به 21 جنس از 9 خانواده در سطح گونه شناسایی شد. نمونه‌های متعلق به جنس‌های lepidocyrtus، sminthurinus، neanura، sphyrotheca و dicyrtoma تنها در سطح جنس شناسایی شدند. نتیجه گیری: شش گونه شامل entomobrya obscurella (brown, 1926)، heteromurus gigans (mari mutt stomp, 1980)، heteromurus variabilis (martynova, 1974)، orchesella spectabilis (stach, 1960)، pseudachorutes corticicolus (schaffer, 1897) و protaphorura ombrophila (stach, 1960) برای اولین بار در فون خاکزیان جنگل‌های هیرکانی معرفی می شوند. دو گونه neelus murinus (folsom, 1986) و pseudachorutes subcrassus tullberg, 1871 بعد از 38 سال بعد از اولین گزارش کاکس (1982) مجددا برای جنگل‌های سمسکنده ساری گزارش می شوند.

Introduction to Class of Collembola as Soil Mesofauan from Semeskandeh Mixed Forest (Hyrcanian Region)

Introduction and objective: Collembola are most abundant decomposer soil living arthropoda in forest ecosystems. They are among the best indicators within the soil mesofauna to determine the health and sustainability of forest ecosystems. The Hyrcanian forests, most of which are located in Iran, are among the most valuable forests on Earth, which, despite their climatic diversity, unique plant and animal species, are inscribed on the UNESCO World Heritage List. Despite the very important role of Collembola in ecological processes of forests, including the decomposition of organic matter and nutrient cycles but the role of these small arthropods in the Iranian Hyrcanian forests has not been much studied. The study was conducted to investigate and identify the fauna of Collembola in the forest soils to introduce their importance for forest ecologists in Iran.Materials and methods: The research was carried out at a station in the Samsakandeh mixed forest of Sari as part of the temperate deciduous forests of the Hyrcanian region. For studying collembolan fauna in soil and leaf litter of the forest, in 20162017, soil and leaf litter samples were collected from different locations by soil core (depth 10 cm) and pitfall traps. The springtails were extracted by Berlese funnel and were identified after preparing microscopic slides with available keys.Results: In sum, 25 species belonging to 21 genera from 9 families were collected and identified as species level. The specimens of Lepidocyrtus, Sminthurinus, Neanura, Sphyrotheca and Dicyrtoma identified as genus level.Conclusion: Six species including Entomobrya obscurella (Brown, 1926), Heteromurus gigans (Mari Mutt Stomp, 1980), Heteromurus variabilis (Martynova, 1974), Orchesella spectabilis (Stach, 1960), Pseudachorutes corticicolus (Schaffer, 1897) and Protaphorura ombrophila (Stach, 1960) were reported for the first time for Iran fauna. Two species, Neelus murinus (Folsom, 1986) and Pseudachorutes subcrassus Tullberg, 1871, are rereported to the Samsakandeh mixed forest, 38 years after the first Cox report (1982).