تاثیر تیمارهای ایندول بوتیریک اسید و تلقیح قارچ‌ بر ریشه‌زایی و صفات رویشی قلمه‌ نیمه‌خشبی فندق جنگلی (Corylus Avellana L.)

مقدمه و هدف: فندق جنگلی(corylus avellana l.)گیاهی است سخت ریشه زا و از این رو تکثیر آن با روش های متداول غیر جنسی تقریباامکان پذیر نمی باشد. هدف از این تحقیق تعیین تاثیر اکسین و تلقیح قارچ‌های میکوریزی بر کالوس ،ریشه زایی و صفات رویشی قلمه های فندق جنگلی است.مواد و روش‌ها: قلمه های نیمه خشبی فندق دراوایل تیرماه از جنگل های ارسباران (رویشگاه مکیدی) جمع آوری و باغلظت های صفر، 2000، 1000، 500 و 3000 میلی گرم در لیتر iba تیمار و سپس با قارچ های glomus intraradices وtrichoderma harzianum تلقیح شدند. قلمه ها در بستر کاشت مخلوط ماسهپرلیت (1:1) در گلخانه کشت و 70 روز پس از کاشت، صفات کالوس زایی، ریشه زایی، تعداد ریشه، وزن خشک ریشه، وزن خشک کل نهال، طول نهال، سطحبرگ و درصد کلنیزاسیون ریشه با قارچ های مورد مطالعه اندازه گیری شدند.یافته‌ها: در قلمه های شاهد (بدون اعمال هورمون و قارچ) و قلمه هایی که در غلظت 500 میلی گرم در لیتر هورمونiba همراه با و بدون قارچ g. intraradicesو t. harzianum تیمار شدند هیچ کالوسی تشکیل نشد. بیشترین کالوس زایی (34/3 درصد)، ریشه زایی(27/2 درصد)، تعداد ریشه (2/58 عدد)، وزن ریشه (35/0 گرم)، وزن خشک کل نهال (3/39 گرم)، طول نهال (12/32سانتی متر)، سطح برگ (29/13 سانتی متر مربع) و کلنیزاسیون ریشه (28/7 درصد) در غلظت 2000 میلی گرم در لیتر iba در تلقیح با قارچ g. intraradices مشاهده شد. نتیجه‌گیری: مطلوب ترین روش تکثیر رویشی فندق، جمع آوری قلمه های پاجوش یک ساله در تیر ماه و تیمار با تنظیم کننده رشد iba (غلظت 2000 میلی گرم در لیتر) در ترکیب با قارچ g. intraradices است.

Effects of IBA and Mycorrhizal fungi inoculation on rooting and growth of the semi- hardwood cuttings of Corylus avellana L.

Introduction: Forest hazelnut (Corylus avellana L.) is a hardy rooting plant and therefore its propagation by conventional asexual methods is almost impossible. The aim of this study was to determine the effect of auxin and inoculation of mycorrhizal fungi on callus, rooting and vegetative traits of hazelnut cuttings.Materials and methods: semi hardwood cuttings were collected on July from Arasbaran forests (Makidi site). Cuttings were firstly treated with concentrations of 0, 500, 1000, 2000 and 3000 mg L minus;1 IBA and then were inoculated individually with Glomus intraradices and Trichoderma harzianum fungi. Cuttings were cultured in perlite sand medium and then they were kept in a mist system equipped greenhouse. After 70 days from planting, the percentage of callusing, rooting, root number, root dry weight, total plant dry weight, length cuttings, leaf area and Colonization were recorded.Results: The highest callusing (34.3 %), rooting (27.2 %), root number (2.6 n), root dry weight (0.35 g), total plant dry weight (3.39 g), length cutting (12.32 cm), leaf area (29.13 cm2) and Colonization (28.77%) was observed in cuttings that treated with IBA 2000 mg. L minus;1 and then inoculated with G. intraradices. Overall, it was confirmed that the hazelnut is difficult rooted via cuttings and application of IBA growth regulator is necessary for rooting of semihardwood cuttings plants. Conclusion: The best form its vegetative propagation is collecting cuttings from 1year old cutting off shoots in June and treating by IBA growth regulator (2000 mg L1) in combination with Glomus intraradices.