ریزازدیادی گونه شاه بلوط (Castanea Sativa Mill.) تحت تاثیر تنظیم کننده های رشد گیاهی در شرایط درون شیشه ای

گونه شاه بلوط به عنوان یک گونه جنگلی بومی و ارزشمند در برخی از رویشگاه های جنگلی استان گیلان ظاهر می شود که به دلیل فقدان زادآوری طبیعی و وجود مشکلات اقتصادی اجتماعی و همچنین بیماری های زنگ زدگی و سوختگی، مساحت توده های آن در حال کاهش است؛ لذا ازدیاد غیرجنسی آن از طریق روش های کشت بافت می تواند در حفاظت از این گونه موثر بوده و از انقراض آن جلوگیری نماید. مطالعه حاضر با هدف استفاده از روش ریزازدیادی جهت تولید گیاهچه کامل شاه بلوط و شناسایی بهترین ریزنمونه و تنظیم کننده رشد گیاهی انجام شد. بدین منظور ابتدا بذور از رویشگاه ویسرود جمع آوری، ضدعفونی و در آب جوش خیسانده شد و در محیط کشت b5 کشت و پس از سبز شدن از بذور جوانه زده ریزنمونه تهیه شد. ریزنمونه های برگ، ساقه و ریشه از گیاهچه های درون شیشه ای شاه بلوط تحت القاء سیتوکینین ها (tdz و ba) با غلظت های 0/02، 0/2، 1 و 2 میلی گرم در لیتر و اکسین ها (iba، naa و iaa) با غلظت های 0/1، 0/2، 1 و 2 میلی گرم در لیتر در محیط کشت b5 قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بهترین واکنش از ریزنمونه ی برگ حاصل شده و tdz (0/2 میلی گرم در لیتر) و iba (2 میلی گرم در لیتر) به ترتیب بیشترین درصد تولید کالوس شاخه (32/4 درصد) و ریشه زایی (80 درصد) را داشتند. زنده مانی گیاهچه های بدست آمده در محیط بیرون از آزمایشگاه 80 درصد بود. با توجه به اهمیّت گونه شاه بلوط از نظر اقتصادی و زیست محیطی، نتایج این مطالعه می تواند در راستای کاربرد مدیریت احیایی جهت حفاظت، توسعه و جلوگیری از انقراض این گونه موثر واقع شود.

Micropropagation of Chestnut (Castanea sativa Mill.) Affected by Plant Growth Regulators under In Vitro Conditions

Chestnut as an indigenous and valuable forest species exists in some forests of Guilan province, which the area of its stands is decreasing due to the lack of natural regeneration and socioeconomic problems as well as ink and blight diseases; therefore, chestnut rsquo;s asexual propagation through tissue culture methods can be effective in protecting this species and preventing its extinction. The aim of this study was to use the micropropagation method in order to produce complete chestnut plantlets by identifying the best explants and plant growth regulators. For this purpose, seeds were collected from Visroud site, sterilized, soaked in boiling water and cultured on B5 medium, and then explants were taken from germinated seeds. Leaf, stem and root explants from in vitro seedlings of chestnut were cultured on B5 containing cytokinins (TDZ and BA) with concentrations of 0.02, 0.2, 1 and 2 mg/l and auxins (IBA, NAA, and IAA) with concentrations of 0.1, 0.2, 1 and 2 mg/l. Results showed that the best response was obtained from the leaf explants and TDZ (0.2 mg/l) and IBA (2 mg/l) had the highest percentage of callus shooting (32.4%) and rooting (80%), respectively. The survival of seedlings outside the laboratory was 80%. Considering the importance of chestnut species in economic and environmental terms, the present study can be useful for the implementation of reclamation management to protect, develop and prevent extinction of this species.