بررسی ظهور نهال حاصل از بذرکاری بلوط ایرانی، بنه و کیکم در شرایط طبیعی جنگل های دالاب ایلام

امروزه احیای جنگل های زاگرس به دلیل حضور انسان و فعالیت های تخریب گرایانه آن بیش از پیش احساس می شود. تحقق این امر مستلزم رعایت اصول علمی جنگل شناسی است. از فعالیت های احیایی اساسی در این جنگل ها می توان به کاشت بذر گونه های بومی در محدوده مناطق گسترش آنها اشاره کرد. در این راستا پژوهش پیش رو با هدف بررسی وضعیت جوانه زنی و سبز شدن بذور گونه های درختی بلوط ایرانی، بنه و کیکم کاشت شده در جنگل های دالاب ایلام در سال 1397 انجام شد. برای این منظور سه رویشگاه در دامنه شمالی و ارتفاع تقریبا یکسان 1380 تا 1410 متر از سطح دریا انتخاب شد. در هر رویشگاه سه درخت برای هر یک از گونه های بلوط، بنه و کیکم در نظر گرفته شد. در زیر هر درخت سه چاله در حد فاصل تنه تا انتهای تاج برای هر سمت تاج و در مجموع 12 چاله حفر شد. در چاله های حفر شده زیر درختان، بذر متناظر آن ها در زمستان 1396 کاشت گردید. نتایج حاصل از آماربرداری در بهار 1397 نشان داد که بذور گونه بلوط بیشترین میزان ظهور نهال (22%) را داشتند. بذور گونه بنه دومین رتبه را از نظر میزان ظهور نهال (18%) کسب کردند. بذور گونه افرا کیکم کمترین میزان ظهور نهال (0/3%) را داشته و تعداد نهال های سبز شده آنها انگشت شمار بود. بیشترین میزان ظهور نهال بلوط در سمت شمالی تاج درخت (32%) بود و در گونه بنه بیشترین میزان ظهور نهال در سمت های جنوبی (32%) و غربی (30%) تاج درخت بود. بیشترین میزان ظهور نهال بلوط (48%) و بنه (51%) در نزدیک ترین فاصله از تنه درخت یافت شد. با وجود کاشت بذور این سه گونه در شرایط یکسان از نظر توپوگرافی، موقعیت زیر تاج درخت و فاصله از تنه درخت، نتایج مشابهی به دست نیامد که می توان دلیل این امر را ناشی از خصوصیات بذور آنها مانند اندازه بذر و قوه نامیه دانست.

Investigation on Seedling Emergence from Direct Seeding of Quercus Persica, Pistacia Atlantica and Acer Cineracens in Natural Conditions of Ilam, Dalab Forests

Today, Zagros reforestation is more than ever felt due to human presence and its destructive activities. To do this requires observing the scientific principles of silviculture. Of essential restoration activities in these forests can be mentioned the seed planting of indigenous species within their range of development. In this regard, the present research was conducted with the aim of investigate the germination and emergence status of Quercus persica, Pistacia atlantica and Acer cineracens seeds planted in Dalab Ilam forests in 2018. For this, three sites on the northern slope and approximately the same height of 1380 to 1410 meters above sea level were selected. In each site, three trees were considered for each of Q. persica, P. atlantica and A. cineracens species. Under each tree, three holes were drilled between the trunk and the end of the crown for each crown side, and a total of 12 holes. In drilled holes under the trees, the corresponding seeds were planted in the winter 2017. The results of the sampling in the spring 2018 showed that the seeds of Q. persica had the highest emergence rates (22%). The seeds of P. atlantica gained the second rank in terms of germination and emergence (18%). The seeds of A. cineracens had the lowest amount of emergence (0.3%) and the number of emerged seedlings was rare. The highest occurrence rate of Q. persica seedlings was on the northern side of tree crown (32%) and in for P. atlantica was on the southern (32%) and western (30%) sides of the tree crown. The highest rate of seedling emergence of Q. persica (48%) and P. atlantica (51%) was found at nearest distance to tree trunk. Despite planting the seeds of these three tree species in the same conditions in terms of topography, position under the crown and distance from tree trunk, similar results were not obtained which the reason of this can be attributed to their seed characteristics such as seed size and seed vigor.