ارزش اقتصادی و سهم ذخیره کربن در اندام های اوکالیپتوس و آکاسیا در عرصه های پخش سیلاب ایستگاه کوثر

ذخیره کربن به وسیله جنگل های طبیعی، جنگل های دست کاشت، مراتع و خاک مناسب ترین راهکار کاهش کربن اتمسفری است. این پژوهش در سال‌ 1397 با هدف ارزیابی تاثیر پخش سیلاب بر میزان زی توده و ذخیره کربن در اندام های مختلف درختان در جنگل های دست کاشت اوکالیپتوس (eucalyptus camaldulensis) و آکاسیا (acacia salicina) در ایستگاه کوثر واقع در دشت گربایگان فسا انجام شد. پس از کف برکردن درختان، اقدام به جداسازی تنه، شاخه ها و برگ ها شد. علاوه بر این، میزان لاشبرگ تولید شده در سایه انداز درختان مورد بررسی نیز جمع آوری و توزین شد. پس از آن، نمونه های خشک شده به‌‌‌وسیله آسیاب برقی پودر شدند و میزان کربن آلی موجود در نمونه ها شامل تنه، شاخه، برگ و لاشبرگ، به روش خاکستر کردن در کوره الکتریکی اندازه گیری شد. داده های به دست آمده در قالب طرح‌ آماری بلوک های کامل تصادفی تجزیه و تحلیل شده و میانگین ها با آزمون توکی در سطح 5 درصد مقایسه شدند. نتایج نشان داد برگ ها کمترین میزان زی توده و ذخیره کربن و تنه بیش ترین میزان زی توده و ذخیره کربن را به خود اختصاص داده اند. علاوه بر این، مشخص شد در جنگل دست کاشت اوکالیپتوس (نوار اول)، بیش ترین کربن به میزان 187/56 تن در هکتار به‌صورت بافت های زنده گیاهی شامل تنه، شاخه و برگ و به شکل لاشبرگ ذخیره شده است. با توجه به این که هر تن کربن معادل با 3/67 تن گاز دی اکسید کربن است، می‌توان نتیجه گرفت که مقدار 688/34 تن گاز دی اکسید کربن موجود در هوا در اندام‌‌‌های مختلف گیاه و در لاشبرگ به صورت ماده آلی ذخیره شده است. در صورتی که در آکاسیا، میزان ذخیره کربن، 72/81 و معادل دی اکسید کربن ذخیره شده، 21/267 تن در هکتار بود. ارزش اقتصادیزیست محیطی این مقدار کربن ذخیره‌شده، به ترتیب معادل 78/5 و 24/2 میلیارد ریال در هکتار محاسبه شد. با توجه به 32 سال پخش سیلاب در این عرصه ها، هر هکتار از عرصه جنگل اوکالیپتوس و آکاسیا به طور متوسط‌ سالانه به ترتیب، 21/51 و 8/35 تن گاز دی اکسید کربن موجود در هوا را به صورت ماده آلی ذخیره کرده اند. از این نظر، جنگل دست کاشت اوکالیپتوس نقش بیش تری در کاهش آلودگی هوا ایفاء نموده است. ارزش زیست‌‌‌محیطی اکسیژن تولید شده در جنگل اوکالیپتوس و آکاسیا (به ترتیب 0/47 میلیارد ریال و 74/52 میلیون ریال) نیز به ارزش زیست محیطی کاهش دی اکسید کربن اضافه شده و جمع ارزش کارکرد اقتصادی آن ها به ترتیب معادل 6/25 و 2/32 میلیارد ریال می گردد. بنابراین، توسعه روش جنگل کاری با اوکالیپتوس در مناطق مستعد پخش سیلاب با شرایط مشابه، از منظر ذخیره کربن دارای توجیه اقتصادی بیش تری بوده و پیشنهاد می گردد.

Economic Value and Contribution of Carbon Storage in Different Organs of Eucalyptus and Acacia in the Flood Spreading Fields of Kowsar Station

Carbon storage by natural forests, plantation forests, pastures and soils is the best way to reduce atmospheric carbon. This study was conducted in 2018 with the aim of evaluating the effect of spate irrigation on the biomass and carbon storage in various organs of Eucalyptus camaldulensis and Acacia salicina plantation at the Kowsar station located in GareBygone Plain. After truncating the trees, trunk, branches and leaves were separated. In addition, the amount of litter produced under the trees was also collected and weighed. Afterwards, the dried samples were powdered by electric milling and the carbon content in the samples including trunk, branch, leaf and litter was measured by electroash method. Data were analyzed using randomized complete block design and the means were compared by Tukey test at P<0.05. The results showed that leaves had the lowest amount of carbon storage and trunk had the highest amount of carbon storage. In eucalyptus stand (first strip), the highest carbon content of 187.56 t/ha was stored as living tissue including trunk, branch and leaf litter. Given that each ton of carbon equals 3.67 tons of carbon dioxide gas, it can be concluded that the amount of 688.34 tons of carbon dioxide gas in the air in different organs of the plant and in litter stored as organic matter. In acacia, however, the amount of carbon stored was 72.81 t/ha and the equivalent of stored carbon dioxide was 267.21 t/ha. The economicenvironmental value of this amount of stored carbon was calculated to be $137619.05 and $5333.33 per hectare, respectively. With respect to 32 years of spreading water in these areas, each hectare of eucalyptus and acacia trees averages 21.51 and 8.35 tons of carbon dioxide gas have been stored as organic matter per year, respectively. In this respegt, the eucalyptus plantation has played a greater role in reducing air pollution. The economic value of the oxygen produced in the forests of eucalyptus and acacia ($11190.5 and $1774.28, respectively) is also adds to the economic value of reducing carbon dioxide, and their economic performance value reach to $148809.52 and $55238.10, respectively. Therefore, the development of eucalyptus afforestation toghether with spate irrigation method in similar prone areas is more economically justified and recommended from a carbon storage perspective.