طبقه ‌بندی عرصه ‌های جنگلی حفاظت شده برای طراحی شبکه جاده (مطالعه موردی: منطقه رویشی ارسباران)

شبکه جاده از ارکان مهم برای مدیریت پایدار بوم سازگان جنگلی است. از طرفی با رعایت مسائل زیست محیطی و اصول فنی در طراحی جاده می توان کارایی و کیفیت طراحی را بهبود بخشید. لذا این مطالعه با هدف تعیین قابلیت منطقه حفاظت شده ارسباران برای عبور جاده و راه های ارتباطی به منظور استفاده در مدیریت منطقه انجام گرفت. بدین منظور پس از شناسایی معیارهای شیب، جهت، ارتفاع، بافت خاک، سنگ شناسی، حساسیت به فرسایش، تراکم پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه و فاصله از جاده موجود با استفاده از منابع به عنوان معیارهای موثر بر طراحی جاده و تهیه لایه های اطلاعاتی، نقشه های تهیه شده با روش منطق فازی استانداردسازی شدند. سپس معیارها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) وزن دهی و در نهایت جهت تهیه نقشه شایستگی جاده سازی با روش ترکیب وزن دهی خطی (wlc) در نرم افزار arcgis رویهم گذاری شدند. با توجه به نتایج به دست آمده، معیار شیب بیشترین وزن (0.289) و معیار ارتفاع کمترین وزن (0.033) را به خود اختصاص دادند. در نهایت منطقه به چهار کلاس با قابلیت کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد جهت عبور شبکه جاده طبقه بندی شد، که منطقه با قابلیت متوسط بیشترین درصد (49.83%) را برای عبور جاده دارا می باشد. مطالعه حاضر قابلیت های gis و ahp را با توجه به مسائل اقتصادی و زیست محیطی برای تهیه نقشه قابلیت جاده سازی جهت استفاده برای مکان یابی جاده در منطقه ارسباران به اثبات رساند.

classification of protected forest areas for road network planning (case study: arasbaran area)

the road network is an important element for sustainable forest ecosystem management. on the other hand, efficiency and quality of road design can be improved by considering of environmental and technical principles. therefore, this study was performed to determine the capability of arasbaran protected area for road passing and communication routes in order to use in the area management. for this purpose, criteria of the slope, aspect, height, soil texture, lithology, erosion susceptibility, vegetation density, distance to stream, and distance to existing road as the effective criteria for road design were identified by literature review, and their prepared maps were standardized with the fuzzy logic method. then, the criteria were weighted using of analytical hierarchy process (ahp) and finally were combined to prepare suitability map for road planning by weighted linear combination (wlc) method. according to results, the highest weight (0.289) and the lowest weight (0.033) were belonged to slope and height criterion, respectively. finally, the area was classified into four classes with the capability of low, medium, high and very high for road network passing, that region with medium passing capability has the highest percent (49.83%). the study proved gis and ahp capabilities considering to economic and environmental problems for developing the road capability map in order to use for road locating in arasbaran area.