رابطه تغییرات ارتفاع از سطح دریا و پهنای حلقه های رویشی جنس ارس در شمال استان کرمان

هدف این مطالعه بررسی نقش ارتفاع از سطح دریا بر پهنای حلقه های رویشی درختان ارس است. جنس ارس (juniperus) یکی از گونه های اصلی بوم سامانه های طبیعی جنگل های کوهستانی ایران به شمار می رود. گسترش کوهستان های مرتفع در استان کرمان سبب شکل گیری رویشگاه های ارس شده است که می توانند برای مطالعات گاه شناسی مناسب باشند. با این وجود بیشتر مطالعات گاه شناسی درختی در ایران مربوط به رویشگاه های زاگرس، البرز و جنگل های شمال کشور بوده و در استان کرمان پژوهشی انجام نگرفته است. پژوهش حاضر در ارتفاعات شمالی استان کرمان، بین سه شهرستان راور، زرند و کوهبنان انجام گرفت. در این پژوهش تعداد 128 نمونه از 64 پایه درخت ارس در چهار رویشگاه ارس منطقه با استفاده از مته رویش سنج برداشت شد. این چهار رویشگاه به نام های کوه گاو، بیدشیخ، رودکر و گلوبند شناخته می شوند. اختلاف ارتفاع از سطح دریای محل نمونه برداری درختان در این چهار رویشگاه به ترتیب 349، 401، 478 و 215 متر است. پس از آماده سازی نمونه ها و بالا بردن وضوح بصری آن ها، تعداد و پهنای حلقه ها به وسیله میزکار lintab و نرم افزار tsapwin با دقت 0.01 میلی متر شمارش و اندازه گیری شد. تطابق زمانی بین دو منحنی رویشی هر درخت با نرم افزار tsap انجام گرفت و نتایج آماره های glk، cdi، gsl، cc و tv مربوط به ارزیابی تطابق، کیفیت مطلوب تطابق زمانی منحنی های رویشی به دست آمده را برای بیشتر درختان نشان داد. ارتباط بین تغییرات ارتفاعی و متوسط پهنای حلقه ها با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن برای سه رویشگاه و کل درختان سنجیده شد. نتایج ضرایب پیرسون (رویشگاه کوه گاو 0.67، بیدشیخ 0.75، رودکر 0.59، کل درختان 0.45) و اسپیرمن (رویشگاه کوه گاو 0.70، بیدشیخ 0.79، رودکر 0.33، کل درختان 0.30)، نشان داد که بین متغیرهای ارتفاع و متوسط پهنای حلقه های رویشی در دو رویشگاه اول همبستگی منفی بالا و در رویشگاه سوم و همچنین کل درختان همبستگی منفی متوسط وجود دارد.

Relationship between Altitude and Juniper Genus Tree-Rings Width Case Study: Juniperus Habitats in North of Kerman Province

In this research, the role of altitude at Juniperus trees growth rings width in North Mountains of Kerman province has been investigated. Juniperus is one of the main pillars of natural ecosystems in Iran's mountainous forests. High mountains with vast expanse in Kerman province has caused the formation of tree coverings such as Juniperus and has created suitable habitats for Dendrochronology studies. However, most of the Dendrochronology studies in Iran are related to Zagros, Alborz and Hyrcanian forest, and no research has been carried out in Kerman province. The habitat of this study is located in the northern mountainous area of Kerman province, almost among the three counties of Ravar, Zarand and Kuhbanan. In this research, 128 cores from 64 Juniperus trees has taken in 4 sites of habitat by using an Increment Borer. These 4 sites and the difference in altitude between the lowest and highest trees of them are Koohegav 349 meters, Bideshikh 401 meters, Roodekor 478 meters and Galouband 215 meters. After preparing the samples and enhancing their visual clarity, the number and width of the rings were counted and measured by LINTAB and TSAPWin software with a precision of 0.01 millimeters. The CrossDating between two cores of any tree was performed by TSAP and the results of GLK, CDI, GSL, CC, and Tv statistics showed the optimum quality of CrossDating for growth series that obtained from the trees. The relationship between altitude differences and average ringwidth was measured using Pearson and Spearman correlation coefficients for 3 sites and all trees. Results of Pearson coefficients (Koohegav: 0.67, Bideshikh: 0.75, Roodekor: 0.59 and all trees: 0.45) and Spearman (Koohegav: 0.70, Bideshikh: 0.79, Roodekor: 0.33 and all trees: 0.30) showed that between the altitude and average ringwidth variables in the first two sites, the negative correlation is high, and on the third site as well as the all trees, there is a moderate negative correlation.