تاثیر برخی ویژگی‌های ساختاری توده بر زادآوری طبیعی گونه کرب (Acer Campestre L.) در جنگل‌های ارسباران

زادآوری طبیعی یکی از جنبه های کلیدی برای ضمانت پایداری جنگل ها و ابزاری برای تصمیم گیری درباره برنامه های احیا در مناطق جنگلی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت زادآوری طبیعی گونه کرب (acer campestre l.) به عنوان یکی از گونه های مهم درختی جنگل های ارسباران و ارتباط آن با تغییرات ارتفاع از سطح دریا و ویژگی های ساختاری توده به منظور شناخت میزان اثرات آنها بر فراوانی زادآوری این گونه انجام شده است. به این منظور دو رویشگاه در دو دامنه ارتفاعی (کمتر از 1500 متر و بیشتر از 1500 متر) در حوزه کلیبرچای از جنگل های ارسباران شناسایی شد. در هر رویشگاه سه قطعه نمونه به مساحت یک هکتار برای اندازه گیری ویژگی های ساختاری (شامل تراکم، سطح مقطع و سطح تاج پوشش) آماربرداری صد درصد شد. زادآوری ها در سه کلاسه نهال (ارتفاع بیشتر از 1.30 متر)، نونهال بزرگ (ارتفاع 1.30-0.3 متر) و نونهال کوچک (ارتفاع کمتر از 0.3 متر) در هر هکتار در 10 ریزپلات دایره ای به مساحت 100 مترمربع در شبکه ای تصادفی سیستماتیک شمارش و ثبت شد. نتایج نشان داد که تراکم زادآوری گونه کرب تنها در کلاسه نهال در ارتفاع اول به طور معنی داری (p≤0/05) بیشتر است. بررسی ویژگی های ساختاری توده در ارتفاع های مختلف نشان داد که تنها اختلاف میانگین سطح مقطع درختان در ارتفاع های مختلف معنی دار بود. نتایج بررسی اثر ویژگی های ساختاری بر تراکم زادآوری نشان داد که سطح مقطع توده بر تراکم زادآوری نهال اثر معنی دار داشت (p≤0/05) و سطح تاج پوشش با تراکم زادآوری کلاسه نونهال بزرگ دارای اختلاف معنی دار بود (p≤0/05). یافته های این پژوهش به شناخت بهتر سرشت بومشناختی گونه کرب در مراحل اولیه زندگی، منجر شده و کمک خواهد کرد که تصمیم گیری در زمینه محدودیت های محیطی برای استقرار و ادامه رویش موفق زادآوری و همچنین اقدامات مدیریتی جهت حفاظت و عملیات پرورشی با اطمینان خاطر بیشتری اجرا شود.

Effect of Stand Structural Characteristics on Natural Regeneration of Acer Campestre L. in Arasbaran Forest

Natural regeneration is one of the key aspects of forest sustainability and a tool to decide on restoration programs in forest areas. The purpose of this study was to investigate the quantity of natural regeneration of Acer campestre L. as one of the most important tree species in Arasbaran forests and its relationship with elevation changes and structural characteristics in the natural stands. For this purpose, two habitats in two altitudes (less than 1500 meters and more than 1500 meters above sea level) were identified in the Kaleybarchay watershed of Arasbaran forests. In each elevation, three sample plots (one hectare area) were used to measure the structural characteristics (including density, basal area and canopy cover) by the whole trees inventory. The regenerations were classified in three classes: sapling (height greater than 1.30 m), large seedling (0.301.30 m height), and small seedling (height less than 0.30 m) per hectare in 10 circular microplots (100 m2) in each one hectare. The results showed that the saplings density was significantly higher (p le;0.05) only in the low elevation. The structural characteristics of the stands showed that only the difference between the basal areas of trees in different elevations was significant. Relationship between structural characteristics and regeneration density showed that there was a significant difference between the basal area and the density of saplings and regeneration density of the large seedling class and the canopy cover was significant. The findings of the present research let to better understand the ecological nature of this species in the early stages of life, will help to decide on environmental constraints for the establishment and continuation of the successful regeneration, and could help to more effective management for conservation and cultivation operations.