مقایسه سطح ویژه برگ سه گونه بلوط بومی زاگرس در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران

سطح ویژه برگ (نسبت سطح برگ به وزن خشک آن) از جمله مهم ترین شاخص های بوم شناختی است که به طور کلی نشان دهنده تبادل انرژی و زی توده بوم سازگان است. مقدار این شاخص به شرایط محیطی و عملکرد درونی گیاه وابسته بوده و نوسانات زیادی در توده های جنگلی دارد. در این پژوهش سعی شد تاثیر موقعیت قرار گرفتن برگ در تاج درخت و همچنین سن برگ بر این شاخص بررسی شود. برای این منظور سه گونه بومی بلوط جنگل های زاگرس شامل برودار ( quercus brantii )، مازودار( q. infectoria ) و وی ول ( q. libani ) که سال هاست در مجموعه زاگرس باغ گیاه شناسی ملی ایران کاشتهشده اند، انتخاب شدند. ابتدا از هر گونه پنج درخت گزینش شد. برگ های نوری از نیمه زبرین تاج، برگ های سایه ای از نیمه زیرین تاج، برگ های جوان از جوان ترین برگ کامل روی شاخه های یک ساله و برگ های مسن از اولین برگ در بن شاخه ها نمونه گیری شدند. از هر نوع برگ، 30 نمونه جمع آوری شد. وزن تر و سطح برگ ها در آزمایشگاه اندازه گیری شد و پس از خشک کردن برگ ها در آون، وزن خشک آنها نیز به دست آمد و سپس مقایسات آماری لازم انجام شد. نتایج نشان داد که سطح ویژه برگ های نوری، سایه ای، جوان و مسن در سه گونه مورد مطالعه اختلاف معنی داری (0.001>p ) دارند. همچنین سطح ویژه برگ های جوان و مسن فقط در گونه مازودار اختلاف آماری معنی داری (0.001 >p ) دارد، درصورتی که سطح ویژه برگ های نوری و سایه ای در هر سه گونه با یکدیگر اختلاف معنی دار (0.01>p ) دارند و مقدار آن برای برگ های نوری کمتر از برگ های سایه ای می باشد. نتایج این پژوهش بخوبی تغییرات سطح ویژه برگ را در سه گونه مورد بررسی نشان داد و تاثیر شرایط محیطی و عملکرد درونی گیاه را بر مقدار این شاخص اثبات نمود.

Comparison of Specific Leaf Area in Three Native Oaks of Zagros in National Botanical Garden of Iran

Specific leaf area ( the ratio of leaf area to dry mass) is one of the most important ecological variables can be viewed as the tradeoff between ecosystem mass balance and ecosystem energy balance. This variable is further particularly sensitive to changes in the external environment and in the internal functioning of the plant. In this research, we studied the effect of species and leaf position in the crown on SLA. Five sample trees of three oak species (Quercus brantii, Q. infectoria and Q. libani) were selected in Zagros collection of National Botanical Garden of Iran. For each of the species selected, 30 youngest fully expanded leaf (young leaf) as well as the oldest green and viable leaf (old leaf) were selected. Furthermore, 30 sun leaves and 30 shade leaves were selected from the half upper parts and half lower part of the crowns, respectively. The leaves were weighted (wet weight) and their areas were measured by leaf area meter in laboratory. The leaf samples were then dried at 70 deg;C for 48h and weighted again (dry weight). The SLA of all kinds of sample leaves had significant differences among oak species. There only were significant differences between the SLA of the young and old leaves in Q. infectoria. Furthermore, the SLA of the sun and shade leaves showed significance differences in all studied species, so that the sun leaves had lower SLA than the shade leaves. This research proved the effect of environmental and inherent function of oak species on SLA.