اثر عمق خاک و جهت جغرافیایی بر رطوبت خاک در جنگل‌های بلوط دچار خشکیدگی (تحقیق موردی: جنگل مله سیاه، استان ایلام)

شناخت تغییرات رطوبت به دلیل مرتبط بودن آن با ویژگی های هیدرولوژیکی، بوم شناختی و فیزیوگرافی ناحیه رویشگاهی مهم است. به این منظور میزان رطوبت خاک در چهار جهت اصلی و سه عمق 50، 70 و 110 سانتی متری خاک به مدت دو سال آبی از مهر 1392 تا شهریور 1394 در منطقه جنگلی مله سیاه ایلام اندازه گیری و تجزیه داده ها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با نرم افزار sas انجام شد. نتایج نشان داد اثر جهت و عمق خاک بر رطوبت خاک معنی دار بود، به طوری که ذخیره رطوبتی در جهت جنوبی و شمالی با 21.9 و 19.7 و در دامنه شرقی و غربی 19 و 15.5 میلی متر ثبت شد. همچنین متوسط ماهانه رطوبت خاک در سه عمق 70، 110 و 50 به ترتیب 18.4، 17.4 و 7.5 میلی متر بود. به عبارتی اثر عمق خاک و جهت جغرافیایی بر رطوبت خاک موثر است اما در سال خشک 94-1393 و دوره خشک سال (خرداد تا شهریور ماه) تغییرات قابل توجه نیست. هم چنین نتایج نشان داد نرخ خشکی ماهانه (گذر از دوره مرطوب به خشک سال) در سال مرطوب بیش از سال خشک است و با افزایش عمق خاک، بیشتر می شود. بر اساس تجزیه بافت خاک رویشگاه، دامنه رطوبت مطلوب برای رویش گیاهی بین 15 تا 30 درصد بود و بر این اساس بیشینه تنش خشکی وارده به پوشش گیاهی و به ویژه گونه بلوط در مرداد و شهریور ماه می باشد که مصادف با اوج رشد رویشی و مرحله زایشی گونه های درختی بلوط است.