نقش سیستم های مغزی رفتاری و تکانشگری در پیش بینی خشونت دانش‌آموزان با سابقه خشونت در مدارس

زمینه و هدف: عوامل مختلفی می توانند بر خشونت در مدارس و دانش‌آموزان نقش داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش سیستم‌های مغزی رفتاری و تکانشگری (مدل پنج عاملی) در پیش‌بینی خشونت دانش‌آموزان با سابقه خشونت در مدارس انجام شد.روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان دوره دوم متوسطه با سابقه خشونت در مدارس در سال تحصیلی 1401 -1400 در شهر ارومیه به تعداد 245 نفر بودند که از بین آنها با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، تعداد 150 دانش آموز به‌عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه شخصیتی گری ویلسون (ویلسون و همکاران، 1989)، مقیاس رفتار تکانشی (وایتساید و لینام، 2001) و مقیاس تاکتیک تعارض (استراوس، 1979) استفاده شد. داده ها به کمک همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به‌گام تحلیل شدند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین سیستم فعال‌ساز رفتاری با خشونت رابطه مثبت و معنادار بود ((r = 0.40, p<0.01) و بین سیستم بازداری رفتاری با خشونت رابطه منفی و معناداری وجود دارد(r = 0. 25 p<0, 01). همچنین بین تکانشگری و مولفه های فوریت مثبت (r = 0.19)، فوریت منفی (r = 0.35) فقدان پشتکار (r = 0.37))، فقدان تامل (r = 0.26) و هیجان خواهی((r = 0.16) با خشونت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (p < 0.01 و p<0.05). از سویی نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیرهای سیستم فعال ساز رفتاری و بازداری رفتاری و فوریت منفی و فقدان پشتکار قادرند 36 درصد از تغییرات خشونت در دانش‌آموزان را به طور معناداری پیش بینی کنند.نتیجه گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش می توان نتیجه گرفت سیستم های مغزی رفتاری و تکانشگری نقش مهمی در پیش‌بینی خشونت دانش‌آموزان در مدارس ایفا می‌کنند. یافته‌های این مطالعه می‌تواند به متخصصان بهداشت روان در تدوین و اجرای مداخلات پیشگیرانه و درمانی دانش‌آموزان دارای خشونت، کمک قابل توجهی کند.

the role of brain behavioral systems and impulsivity (five factor model) in predicting the violence of student with history of violence in schools

background and purpose: various factors can play a role in violence in schools and students. the present study was conducted with the aim of investigating the role of brain behavioral systems and impulsivity (five factor model) in predicting violence among students with a history of violence in schools.method: the present research method is descriptive and correlational. the statistical population of this research was the students in the second year of high school with a history of violence in schools in the academic year of 2020 2021 in the city of urmia. there were 245 of which 150 were selected as a case sample by random cluster sampling. gary–wilson personality questionnaire (wilson et al., 1989), impulsive behavior scale (whiteside and lynam, 2001), and conflict tactics scale (strauss, 1979) were used to collect data. the data were analyzed using pearson’s correlation and stepwise regression analysis.results: the research results showed a positive and significant relationship between bas and violence (r = 0.40, p<0.01), and there was a negative and significant relationship between bis and violence (r = 0. 25 p<0, 01). also, there is a positive and significant relationship between impulsivity and components of positive urgency (r = 0.19), negative urgency (r = 0.35), lack of perseverance (r = 0.37), and lack of premeditation (r = 0.26) and sensation seeking (r = 0.16) with violence (p > 0.01 and p<0.05). on the other hand, the results of the step by step regression analysis showed that the variables of bas and bis, negative urgency, and lack of perseverance can significantly predict 36% of the changes in violence in students.conclusion: based on the findings of this research, it can be concluded that bas/bis and impulsivity play an important role in predicting student violence in schools. the findings of the present study can significantly help mental health professionals in formulating and implementing preventive and therapeutic interventions for violent students.