اثربخشی آموزش حافظه فعال کودک محور بر تعامل والد کودک کودکان با اختلال نارسایی توجه فزون کنشی

زمینه و هدف: الگوهای تعاملی والدین و کودک با اختلال نارسایی توجه فزون کنشی متعارض است و آموزش ها در این حوزه کمتر به چشم می خورد. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف اثربخشی برنامه آموزشی حافظه فعال کودک محور بر تعامل والد کودک کودکان با اختلال نارسایی توجه‌ فزون کنشی انجام شد. روش: روش مطالعه، شبه تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 7 تا 10 سال با اختلال نارسایی توجه‌ فزون کنشی مراجعه کننده به مرکز مشاوره عسل شهر تهران در شش ماهه دوم سال 1401 بودند. از بین آنها تعداد 30 کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه‌ فزون کنشی بر اساس ملاک های ورود و به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه (15 نفری) جایدهی شدند. برنامه آموزشی حافظه فعال کودک محور همزمان برای هر کودک و مادر در 12 جلسه 45 دقیقه ای اجرا شد و گروه گواه در فهرست انتظار قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه بررسی رابطه والد فرزند (فاین و همکاران، 1983) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس با اندازه گیری مکرر در نرم افزار spss23 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد بین گروه های آزمایش و گواه از نظر تعامل والد کودک تفاوت معنا دار وجود داشت و برنامه آموزشی حافظه فعال کودک محور باعث افزایش تعامل والد کودک (f= 4.40, p<0.05) و مولفه های تنفر/ گم گشتگی نقش(f= 9.61, p<0.05) و ارتباطات (f= 4.37, p<0.05) کودکان با اختلال نارسایی توجه‌ فزون کنشی شده و تاثیر این مداخله درمانی در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است (p<0.05) نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، برنامه مداخله ای به کار گرفته شده چون بر نشانه های ضعف در ارتباط بین والدین و کودک تاکید داشته است باعث بهبود تعامل والد کودک کودکان با اختلال نارسایی توجه‌ فزون کنشی شده است؛ بنابراین می تواند به عنوان یکی از محورهای عمده بهبود تعامل والد کودک مورد توجه متخصصان بالینی باشد.       

the effectiveness of child based working memory training on the parent child interaction of children with attention deficit hyperactivity disorder

background and purpose: interactional patterns are conflicting in parent and child with attention deficit hyperactivity disorder (adh (; and there are few effective treatments for them. therefore, this study aimed the effectiveness of child based working memory educational program on the parent child interaction of children with adhd.    method: the research method was quasi experimental, pre test, post test, follow up with a control group. the statistical population included all children 7 to 10 years with adhd who referred to the asal counseling center in tehran in the second half of 2022. among them, thirty children with adhd were selected based on inclusion criteria and by purposive sampling method and randomly were placement into two groups (15 people). child based working memory educational program was performed simultaneously for each child and mother in 12 sessions of 45 minutes, and the control group was on the waiting list. the research instrument included parent child relationship survey (fine et al., 1983). the data were analyzed using repeated measure of covariance analysis in spss23 software.  results: the results showed that there was a significant difference between the parent child interaction in experimental and control groups; and child based working memory educational program increased the parent child interaction (f= 4.40, p<0.05) and the components of hate/loss of mother’s role (f= 9.61, p<0.05), and communication (f= 4.37, p<0.05) of children with adhd, and the effect of this therapeutic intervention was stable in the follow up phase (p<0.05).      conclusion: based on the obtained results, the intervention program used emphasized on the decrease symptoms of the communication between parents and children, has improved the parent child interaction of children with adhd. therefore, it can be of interest to clinical psychologists as one of the major axes of improving parent child interaction.