تاثیر آموزش شفقت به خود برحرمت خود‌‌‌ و تنیدگی ادراک‌شده مادران کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون‌کنشی

زمینه و هدف: اختلال نارسایی توجه/ فزون‌کنشی یکی از رایج‌ترین اختلال‌های دوره کودکی با میزان شیوع نسبتاً بالا است که می‌تواند مشکلات فراوانی به علت رفتارهای تکانشی، فزون‌کنشی، و نارسایی توجه برای فرد مبتلا، همسالان، معلمان، و والدین در زمینه‌های مختلف آموزشی‌‌، اجتماعی، و خانوادگی ایجاد کند. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش شفقت به خود بر حرمت خود و تنیدگی ادراک‌شده مادران کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون‌کنشی انجام شد. روش: در این پژوهش از روش شبه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون_پس‌آزمون با گروه گواه استفاده شده و جامعه آماری آن شامل مادران کودکان 5 تا 11 سال با اختلال نارسایی توجه/ فزون‌کنشی شهر رشت در سال 1400-1399 بود. نمونه‌ مورد مطالعه نیز شامل 28 مادر از جامعه آماری مذکور بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب، و در دو گروه آزمایش و گواه به شیوه تصادفی جایدهی شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه هفتگی در دوره آموزشی شفقت به صورت گروهی شرکت داده شدند، ولی گروه گواه در این مدت هیچ مداخله‌ای را دریافت نکردند و فقط جلساتی جهت پاسخدهی به برخی سوالات نامرتبط با حوزه شفقت‌ورزی برای آنها برگزار شد. هر دو گروه در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون با پرسشنامه حرمت خود سورنسن (2006) و پرسشنامه تنیدگی ادراک‌شده کوهن و همکاران (1983) ارزیابی شدند. تحلیل داده‌ها نیز با آزمون t مستقل با نمرات افتراقی نرم‌افزار spss26 تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج مداخله آموزش شفقت در مرحله پس‌آزمون حاکی از آن بود که به طور معناداری نمرات حرمت خود گروه آزمایش، افزایش (t=-11.571, p<0.001) و نمرات تنیدگی ادراک‌شده، کاهش ( t=-9.642, p<0.001) یافته است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که آموزش شفقت‌ با تاکید بر موفه‌هایی همچون مهربانی با خود در زمان تنش و سختی‌ها، اشتراکات انسانی، ذهن‌آگاهی و حضور در لحظه، و همچنین با قرارگیری در گروه همنوعان خود باعث بهبود سطوح حرمت خود و کاهش تنیدگی ادراک‌شده مادران کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون‌کنشی شده است. بنابراین می‌تواند به عنوان یکی از محورهای آموزش والدین، توسط متخصصان حوزه‌های مختلف اجرا شود.

the effect of self-compassion training on the self-esteem and perceived stress of mothers of children with attention deficit / hyperactivity disorder

background and purpose: attention deficit/hyperactivity disorder (adhd) is a prevalent childhood disorder that can result in a range of difficulties for the individual, as well as their peers, teachers, and parents, across various educational, social, and familial settings. the disorder is characterized by impulsive, hyperactive, and attention deficit behaviors. the current investigation aimed to assess the efficacy of self-compassion training on the self-esteem and perceived stress of mothers of children with adhd. method: the present study employed a quasi-experimental methodology utilizing a pre-test-post-test design with a control group. the statistical population consisted of mothers of 5–11 year old boys and girls diagnosed with adhd in rasht city during the 2020–2021 academic year. the research sample consisted of 28 mothers who were selected from the aforementioned statistical population using the convenience sampling method. these participants were then randomly assigned to either the experimental or control groups the experimental group underwent an 8-weekly session of the compassion training program, while the control group did not receive any intervention during this period of time. the control group was only engaged in meetings where they were asked questions that were not related to the domain of compassion. the study involved the assessment of two groups using sorensen’s self-esteem questionnaire (2006) and cohen et al.’s perceived stress questionnaire (1983) during the pre-test and post-test stages. the data analysis was also analyzed by independent t-test with differential scores and spss26 software. ‌results: the post-test stage of the compassion training intervention showed that the experimental group’s self-esteem scores significantly increased (t=-11.571, p<0.001) and its perceived stress levels were reduced (t=-9.642, p<0.001). conclusion: the results showed that compassion training, emphasizing components such as self-kindness during stress and hardships, human commonality, mindfulness, and being present at the moment, as well as being in peer groups, leads to improved levels of self-esteem and decreased perceived stress of mothers of children with adhd. therefore, it can be implemented as one of the parent education axes by professionals in various fields.