ساخت و بررسی ویژگی‌های ‌روان‌سنجی مقیاس هوش هیجانی کودکان 4 تا 6 سال

زمینه و هدف: هوش هیجانی به‌عنوان توانایی فرد در بیان و مدیریت هیجانات به شیوه‌ای مناسب و همراه با احترام به هیجانات دیگران تعریف می‌شود. این مجموعه، مهارت‌هایی است که اکتسابی بوده و کودکان می‌توانند در هر سنی یاد بگیرند؛ بنابراین هدف این پژوهش، ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس هوش هیجانی کودکان 4 تا 6 سال شهر اصفهان بود. روش: این پژوهش به روش توصیفی - پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی کودکان پیش‌دبستانی 4-6 سال شهر اصفهان در سال 1395 بودند که به شیوه نمونه‌گیری سهمیه‌ای، 530 کودک (265 دختر، 265 پسر) انتخاب شده‌اند. پرسشنامه هوش هیجانی (مردیها، 1393) جهت تعیین روایی همگرا، و مقیاس محقق‌ساخته هوش هیجانی کودکان 4-6 سال توسط پژوهشگر تکمیل شد. داده‌ها به کمک نرم‌افزارهای spss-22 و lisrel-8.5 و به روش ضریب همبستگی، تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی وارسی و تحلیل شدند. همچنین روایی محتوایی این مقیاس توسط 5 نفر از متخصصان حوزه روان‌شناسی تایید شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل ‌عاملی نشان داد که پنج عامل درون‌فردی، بین‌فردی، سازش ‌یافتگی، مدیریت ‌تنیدگی، و خلق عمومی با مقدار ویژه بالاتر از 1 توانسته‌اند 44/211 درصد از واریانس گویه ‌ها را تبیین کنند. نتایج تحلیل عاملی ‌تاییدی مرتبه یکم و دوم نشان داد که شاخص برازش مدل، در سطح مطلوبی قرار دارد. آلفای‌کرونباخ برای کل مقیاس 0/95 و برای هر یک از عوامل بیشتر از 0/7 به دست ‌آمد. نتیجه‌گیری: از این مطالعه می‌توان نتیجه ‌گیری کرد که مقیاس 32 گویه‌ای هوش هیجانی کودکان 4-6 سال، ابزار مناسبی جهت استفاده در حوزه ‌های مختلف روان‌شناسی، آموزشی، و پژوهشی است.

developing an emotional intelligence scale for children aged 4 to 6 years old and examining its psychometric properties

background and purpose: emotional intelligence defined as the ability to express and manage emotions appropriately, as well as to show respect for others’ feelings- is a set of skills that children can learn at any age. the main purposes of the present study were to develop the emotional intelligence scale for 4-to-6-year-old children in isfahan, as well as to assess the psychometric properties of the scale. method: this research was carried out using the descriptive-survey method. the statistical population was cconsisted of all 4-to-6-year-old preschool children in isfahan in 2016, with 530 (265 girls, 265 boys) selected as the study sample using a quota sampling method. the convergent validity was assessed using mardiha’s emotional intelligence questionnaire (2014) and the newly developed‌ emotional intelligence scale for four-to-six-year-old children. data were analyzed using spss-22 and lisrel-8.5 which yielded correlation coefficient, heuristic, and confirmatory factor analysis. also, the content validity of this scale was confirmed by 5 psychology experts. results: the findings from factor analysis indicated that the eigenvalues for the five factors, i.e., intrapersonal, interpersonal, adaptation, stress management, and general mood, exceeded 1; therefore, they could explain 44.211% of the items’ variance. the results also showed that the model fit index is at a desirable level. the cronbach’s alpha coefficient was found to be 0.95 for the whole scale (it was more than 0.7 for each factor). conclusion: it can be concluded that the 32-item emotional intelligence scale for 4-to-6-year-old children is a suitable instrument to be used in different areas of psychology, education, and training.