نقش سبک‌های دلبستگی، تنظیم شناختی هیجان، و نشاط ذهنی در پیش بینی رفتارهای پرخطر نوجوانان دختر

زمینه و هدف: شناسایی عواملی که بتواند میزان خطرپذیری نوجوانان دختر را کاهش دهد یا از بروز آن پیشگیری کند، بسیار ضروری است؛ بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین نقش سبک‌های دلبستگی، تنظیم‌ شناختی هیجان، و نشاط ذهنی در پیش‌بینی رفتارهای پرخطر در نوجوانان دختر انجام شد. روش‌: جامعه آماری این پژوهش توصیفی-همبستگی شامل تمامی دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه مدارس دولتی شهر تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بود که از این میان تعداد 282 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. داده‌های مورد نیاز به وسیله پرسش‌نامه‌های دلبستگی بزرگسال (بشارت، 1384)، تنظیم ‌شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2001)، نشاط ذهنی (رایان و فردریک، 1997) و خطرپذیری نوجوانان ایرانی (زاده محمدی و همکاران، 1390) گردآوری شد. داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام) در نرم‌افزارpss.23 تحلیل شدند. یافته‌ها: رفتارهای پرخطر با سبک‌های دلبستگی اجتنابی (p = 0.002, r = 0.184) و دوسوگرا (p = 0.001, r = 0.201) رابطه مثبت و معنا‌دار و با نشاط ذهنی رابطه منفی و معنا‌داری دارند و نشاط ذهنی (p = 0.001, β = -0/313) و سبک دلبستگی دوسوگرا (p = 0.011, β = 0.147) توانایی تبیین تغییرات رفتارهای پرخطر را دارند. نتیجه‌‌گیری: با توجه به اینکه نشاط ذهنی و سبک دلبستگی دوسوگرا توانایی تببین تغییرات رفتارهای پرخطر را دارند؛ بنابراین ارائه برنامه‌های مداخله‌‌ای به منظور ارتقاء نشاط ذهنی و ایمنی دلبستگی برای پیشگیری از رفتارهای پرخطر در نوجوانان دختر پیشنهاد می‌شود.

the role of attachment styles, cognitive emotion regulation and subjective vitality in predicting high-risk behaviors of female adolescents

background and purpose: it is important to identify factors that can reduce or prevent the risk taking of female adolescents; therefore, the aim of this study was to determine the role of attachment styles, cognitive regulation of emotion and subjective vitality in predicting high-risk behaviors in female adolescents. method: the statistical population of this descriptive-correlational study included all female students of the second year of high school in tabriz in the academic year 2018-2019, from which 282 people were selected using multi-stage cluster sampling. data were collected through adult attachment inventory (besharat, 2005), cognitive emotion regulation questionnaire (garnefski et al, 2001), subjective vitality scale (ryan & frederick, 1997) and iranian adolescents risk-taking scale (zadeh mohammadi et al, 2011). data were analyzed using inferential statistics method (pearson correlation coefficient and stepwise regression analysis) in spss. 23 software. results: high-risk behaviors have a positive and significant relationship with avoidant attachment styles (p = 0.002, r = 0.184) and ambivalent (p = 0.001, r = 0.201) and a negative and significant relationship with subjective vitality also subjective vitality (p = 0.001, β = -0/313) and ambivalent attachment style (p = 0.011, β = 0.147) have the ability to explain changes in high-risk behaviors. conclusion: given that subjective vitality and ambivalent attachment style have the ability to explain changes in high-risk behaviors; therefore, intervention programs are suggested to improve subjective vitality and security of attachment to prevent the occurrence of risky behaviors in female adolescents.