مقایسه اثربخشی آموزش نظریه خودتعیین گری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت خواب و امید تحصیلی در دانش آموزان با اختلال بازی اینترنتی با و بدون همبودی اختلال نارسایی توجه/ فزون-کنشی

زمینه و هدف: به موازات همه گیر شدن استفاده از اینترنت، استفاده بیش از حد آن توسط دانش آموزان می تواند به مشکلاتی شبیه اعتیاد و وابستگی منجر شود و پیامدهای نامطلوبی بر عملکرد تحصیلی و شخصی آنان داشته باشد. بدین ترتیب مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نظریه خودتعیین گری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت خواب و امید تحصیلی در دانش آموزان با اختلال بازی اینترنتی با و بدون همبودی اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی انجام شد. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش حاضر، تمامی دانش آموزان 12 تا 14 ساله با اختلال بازی اینترنتی در سال 1399 شهرستان خرم آباد با تعداد 5200 نفر بود. تعداد نمونه 42 نفر بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه جایدهی شدند (هر گروه 14 نفر). ابزارهای گردآوری داده های این پژوهش شامل آزمون اختلال بازی اینترنتی- 20 (پونتس، 2014)، پرسشنامه ارزیابی سلامت روان کودکان و نوجوانان (اسپرافیگن و گادو، 1994)، مقیاس امید به تحصیل (خرمائی و کمری، 1396) و پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ (بویس و همکاران، 1989) بود. همچنین گروه های مداخله تحت 9 جلسه دو ساعته برنامه مداخله ای آموزش نظریه خودتعیین گری (گروه مداخله یکم) و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (گروه مداخله دوم) قرار گرفتند. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس در محیط spss26 انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که در هر دوگروه آموزش نظریه خودتعیین گری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تفاوت معناداری بین دو مرحله پس آزمون و پیگیری در کیفیت خواب و امید تحصیلی وجود داشت (p<0/001). همچنین با کنترل اثر پیش آزمون، تعامل دو متغیر عضویت گروهی و گروه همبودی نارسایی توجه/ فزون کنشی در امید تحصیلی دانش آموزان معنادار است (p<0/001).نتیجه گیری: هر دو روش آموزش نظریه خودتعیین گری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، به یک اندازه می توانند با تاثیر معنادار بر کیفیت خواب و امید تحصیلی به دانش آموزان با اختلال بازی اینترنتی کمک کنند.

comparison of the effectiveness of self-determination theory training and acceptance and commitment therapy on sleep quality and academic hope in students with internet gaming disorder with and without comorbidity of attention deficit / hyperactivity disorder

background and purpose: the increasing use of the internet by students can lead to problems such as addiction and dependence, which can have an adverse effect on their academic and personal achievements. therefore, this study aimed to compare the effectiveness of self-determination theory (sdt) training and acceptance and commitment therapy (act) on sleep quality and academic hope in students with internet gaming disorder (igd) with and without comorbidity of attention deficit / hyperactivity disorder (adhd). method: the study was designed as a quasi-experimental pre-test-post-test study with a control group and a follow-up phase. the statistical population consisted of all students aged 12 to 14 years with igd in khorramabad in 2019 (n=5200); from which 42 children were selected by purposive sampling method and randomly assigned to two experimental groups (n=28) and one control group (n=14).the instruments used included igd-20 test (pontes et al. 2014), the child symptom inventory-4 (csi-4; sprafkin & gadow, 1994), academic hope scale (ahs, khormaei & kamari, 2018) and pittsburgh sleep quality index (psqi, buysse et al, 1989). the intervention groups received 9 two-hour sessions of sdt training (intervention group 1) and act (intervention group 2)). data analysis was performed using analysis of covariance in spss26 environment. results: the results of data analysis showed that in both groups of sdt training and act, there was a significant difference between the two stages of post-test and follow-up in sleep quality and academic hope (p <0.0001); also, by controlling the effect of pretest, the interaction of two variables of group membership and comorbidity of adhd group in students’ academic hope was significant (p <0.0001). conclusion: sdt training and act can both benefit students with internet gaming disorder and have a significant impact on their sleep quality and academic hope.