تعیین شاخص های روان سنجی و هنجاریابی آزمون هوش ماتریس های پیش‌رونده رنگی ریون کودکان در دانش آموزان ابتدایی

زمینه و هدف: آزمون هوشی ماتریس های پیش رونده ریون از آزمون های معتبر هوشی است که به منظور سنجش و اندازه گیری هوش کلی (عامل عمومی) استفاده می شود. فرم رنگی کودکان این آزمون برای سنجش هوش کودکان 6 تا 11 ساله، ابزار سودمندی محسوب می شود. هدف از این پژوهش، تعیین شاخص های روان سنجی و هنجاریابی این آزمون برای سنجش هوش دانش آموزان ابتدایی شهر رشت بود. روش: پژوهش حاضر از نوع هنجاریابی بود. در این مطالعه جهت تعیین روایی مقیاس از تحلیل عامل تاییدی استفاده شد. جهت برآورد پارامترها از روش برآورد کمترین مربعات وزنی تعدیل شده با نرم افزار ام پلاس 7/4 استفاده شد. بدین منظور از جامعه آماری دانش آموزان دوره ابتدایی رشت که در سال تحصیلی 1399-1400 مشغول به تحصیل بودند (48500)، نمونه ای به حجم 1643 دانش آموز به روش تصادفی خوشه ای از مناطق برخوردار و نیمه برخوردار انتخاب شده و مورد آزمون قرار گرفتند. ابزارهای سنجش شامل ماتریس های پیش رونده رنگی ریون 36 گویه ای (1949) و بخش غیرکلامی ویراست پنجم مقیاس هوشی استنفورد بینه (1390) بود. یافته ها: در بررسی روایی آزمون، نتایج نشان داد همبستگی مثبت و معناداری بین مقیاس ماتریسهای پیشرونده رنگی ریون و استنفورد بینه وجود دارد (r=0/758, p<0/001) که حاکی از روایی همگرای مطلوب ماتریس های پیش رونده رنگی ریون است. همچنین در برسی اعتبار این آزمون، ضریب آلفای کرونباخ و بازآزمایی در کل و به تفکیک جنسیت محاسبه شد که هم ضرایب همسانی درونی و هم ضرایب بازآزمایی مقیاس ماتریس های پیش رونده رنگی ریون در کل مقیاس و به تفکیک جنسیت، بیش از 0/7 به دست آمد. همچنین با استفاده از روش محاسبه نمرات استاندارد (نمرات z)، معادل های بهره هوشی دانش آموزان 6 پایه تحصیلی دختران و پسران (پایه های یکم تا ششم) در مقیاس هوش استنفورد- بینه، با میانگین 100 و انحراف معیار 15 به دست آمد. نتیجه گیری: ماتریس های پیش رونده رنگی ریون ابزار مناسبی برای اندازه گیری هوش عمومی است. تعیین هنجارهای محلی برای آزمون هوش ماتریس های پیش رونده رنگی و مناسب بودن آزمون های روانسنجی غیرکلامی با هدف شناسایی دانش آموزان با مشکلات یادگیری لازم است.

determination of psychometric indicators and standardization of intelligence test of children’s raven colored progressive matrices in elementary school students

background and purpose: the raven’s colored progressive matrices test is one of the valid iq tests that is used to measure general intelligence (general factor). the children’s colored version of this test is a useful tool for measuring 6 to 11 year old children. the purpose of this study was to determine the psychometric indicators and standardization of this test to assess the intelligence of elementary school students in rasht.method: the present study was a standardization study. in this study, confirmatory factor analysis was used to evaluate the validity of the scale. in order to estimate the parameters, the method of weighted least square mean and variance adjusted (wlsmv) with m-plus 7.4 software was used. for this purpose, from the statistical population of elementary school students in rasht who were studying in the academic year 2020-21 (n=48500), a sample of 1643 students were selected via random clustering method from privileged and semi-privileged areas and were tested. assessment tools included raven’s 36-item colored progressive matrices (1949) and the non-verbal part of the fifth edition stanford binet iq scale (2011).results: findings of the validity of the test showed a positive and significant correlation between the children’s raven colored progressive matrices scales and stanford binet (p<0.001, r=0.758), which indicates the favorable validity of the children’s raven colored progressive matrices scale. also, in evaluating the reliability of the children’s raven colored progressive matrices scales by cronbach’s alpha and test-retest in total and by gender, the obtained coefficients in the whole scale and by gender were more than 0.7. also, using the standard score calculation method (z scores), the iq equations of students in 6 grades of boys and girls (grades 1 to 6) on the stanford-binet iq scale with an average of 100 and a standard deviation of 15 were obtained. conclusion: the raven’s colored progressive matrices is a good tool for measuring general intelligence. it is necessary to determine local norms for testing the intelligence of colored progressive matrices and the appropriateness of non-verbal psychometric tests in order to identify students with learning disabilities.