اثربخشی آموزش واقعیت‌درمانی بر انعطاف‌پذیری شناختی و تمایزیافتگی خود در مادران دارای کودکان با اختلال یادگیری خاص

زمینه و هدف: مادران کودکان با اختلال یادگیری خاص به دلیل مشکل فرزند خود، با عوامل تنش آور مواجه می شوند. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش واقعیت درمانی بر انعطاف پذیری شناختی و تمایزیافتگی خود در مادران دارای کودکان با اختلال یادگیری خاص انجام شد. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای کودکان با اختلال یادگیری خاص شهر تهران در سال تحصیلی 1400-99 بود. تعداد 30 مادر کودک با اختلال یادگیری خاص که به مراکز مشکلات ویژه یادگیری مراجعه کرده بودند با نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جای دهی شدند. گروه آزمایش مداخلات درمانی 7 جلسه ای مربوط به واقعیت درمانی را دریافت کردند. ابزارها شامل پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندرول، 2010) و پرسشنامه تمایزیافتگی خود (اسکورون و فریدلندر، 1998) بود. داده های پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: آموزش واقعیت درمانی بر مولفه های انعطافپذیری شناختی (ادراک مهارپذیری، ادراک گزینه های مختلف، و ادراک توجیه رفتار) (0/01>p) و مولفه های تمایزیافتگی خود (واکنش عاطفی، گسلش عاطفی، جایگاه من، و آمیختگی با دیگران) موثر بود (0/01>p) و این نتایج به دست آمده در دوره پیگیری نیز تداوم داشت (0/01>p). نتیجه گیری: در نظریه واقعیت درمانی با تاکید بر دنیای کیفی افراد به اعضا کمک می شود با تغییر تصاویر ذهنی موجود در دنیای مطلوب خود، خودمهارگری بیشتری را تجربه کنند، افراد تصور مثبتی از خودشان داشته باشند، و تصویر مثبتی از خودشان پیدا کنند، و در نتیجه انعطاف پذیری و تمایزیافتگی آنها بالا می رود.

the effectiveness of reality therapy on cognitive flexibility and self-differentiation in mothers with children with special learning disorders

background and purpose: it is common for mothers of children with special learning disorders to experience stress due to their child’s.the aim of this study was to evaluate the effectiveness of reality therapy training on cognitive flexibility and differentiation in mothers with children with special learning disorders.method: the present study was a quasi-experimental pretest-posttest study with a control group and a follow-up stage. the statistical population of the study consisted of all mothers with children with special learning disorders in tehran in the academic year 2020-2021. thirty mothers of children with special learning disorders who were referred to the centers for special learning difficulties were selected by available sampling and divided into two experimental and control groups. the experimental group received 7 sessions of reality therapy. the instruments included the cognitive flexibility questionnaire (dennis and vanderwall, 2010) and the self-differentiation questionnaire (skowron e and friedlander, 1998). research data were analyzed by repeated measures analysis of variance.results: reality therapy training was effective on the components of cognitive flexibility (perception of controllability, perception of different options and perception of justification of behavior) (p<0.01), and components of self-differentiation (emotional reactivity, emotional cutoff, i position and fusion with others) (0.01). > p), and these results were maintained in the follow-up period (p<0.01).conclusion: by emphasizing the qualitative world of individuals in reality therapy, members are able to develop self-control by changing their mental images in their desired world, resulting in a positive self-image, leading to increased flexibility and differentiation.