تدوین برنامه درمانی شناختی اجتماعی اختلال های اضطرابی و ارزیابی اثربخشی آن بر نشانه های اضطراب اجتماعی

زمینه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی، ترس از موقعیت های اجتماعی و عملکردی است. این نگرانی به احساسات اضطرابی، افکار و احساسات منفی، هم در موقعیت های واقعی و هم در پیشبینی موقعیت های اجتماعی منجر میشود. هدف از انجام این پژوهش تدوین برنامه درمانی شناختی اجتماعی اختلال های اضطرابی و ارزیابی اثربخشی آن بر نشانه های اضطراب اجتماعی است.روش: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه و جلسه پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را نوجوانان 13 تا 15 سال با اختلال اضطراب اجتماعی و مادران آنها در منطقه 5 شهر تهران در سال 1397 تشکیل می دادند. با استفاده از نمونه گیری در دسترس تعداد 32 نوجوان از جامعه آماری مذکور، انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. جهت جمع آوری دادهها از پرسشنامه اضطراب اجتماعی برای نوجوانان (لاجرکا و لوپز، 1998) استفاده شد. گروه مداخله برنامه درمانی شناختی اجتماعی اختلال های اضطرابی را در 12 جلسه 60 دقیقه ای دریافت کرد، ولی به گروه گواه آموزشی داده نشد. در پایان هر دو گروه در مراحل پس آزمون و پیگیری مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل واریانس چندمتغیری و آزمون تی استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه های درمان و گواه در اختلال اضطراب اجتماعی و مولفه ها ی آن وجود دارد (0/001>p). همچنین نتایج آزمون تی همبسته نشان داد تاثیر برنامه درمانی شناختی اجتماعی در مرحله پیگیری نیز در اختلال اضطراب اجتماعی و مولفه های آن اثربخش و پایدار بوده است.نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که برنامه مداخله ای تدوین شده با تاکید بر توانمندی های فرد، افزایش آگاهی، بینش و تغییر سبک زندگی نوجوانان باعث بهبود نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی در نوجوانان شده است.

Developing of a socialcognitive treatment program for anxiety disorders and evaluation its effectiveness on symptoms of social anxiety

Background and Purpose: Social anxiety disorder is defined as the fear of social situations and performance. It would be evoked with anxiety, negative thoughts, and emotions either under real circumstances or the prediction of future experience of the reiterated situations. The goal of the present study was to developing of a socialcognitive treatment program for anxiety disorders and evaluation its effectiveness on symptoms of social anxiety.Method: The study was designed as a quasiexperimental pretestposttest study conducted with a control group and followup. The population includes adolescents aged from 13 to 15 who were diagnosed with social anxiety disorder and their mothers gathered in district 5 in Tehran city in 2018. A sample of 32 participants was selected by the convenience sampling method and assigned to experimental and control groups. The instrument of the study included social anxiety questionnaire for adolescents (Lajerka & Lopez, 1998). The socialcognitive treatment program for anxiety disorder was conducted on the experimental group in twelve 60minutessessions and the control group did not receive any intervention. At the end of the 12 sessions, both experimental and control groups were assessed by posttest and followup. To evaluate the obtained data, multivariate analysis of variance and Ttest were utilized.Results: The results indicated that there is a significant difference between control and experimental groups in their social anxiety symptoms (p< 0.01). Furthermore, the results of paired samples Ttest illustrated that the impact of the socialcognitive treatment program for anxiety disorder on social anxiety disorder was consistent until the followup.Conclusions: with regards to the present study`s findings, it can be concluded that the designed intervention program emphasizing an adolescent`s capability, awareness, insight, and change in their lifestyle, can reduce the social anxiety symptoms in adolescents.