مقایسه اثربخشی درمان‎های شناختیرفتاری و فراشناختی بر افسردگی، اندیشه‎پردازی خودکشی، و پرخاشگری خودآزارگرانه افراد با علائم پیش‎بالینی اختلال بدریختی بدن

زمینه و هدف: شایع ترین تشخیص دارای همبودی با اختلال بدریختی بدن، افسردگی است. نگرانی اصلی در مورد افراد با اختلال بدریختی بدن که دارای علائم افسردگی بوده و عملکردشان در کنش های مختلف، مختل است، پرخاشگری خودآزارگرانه و خودکشی است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان های شناختیرفتاری و فراشناختی بر افسردگی، اندیشه پردازی خودکشی، و پرخاشگری خودآزارگرانه افراد با نشانه های پیش بالینی اختلال بدریختی بدن بود. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه است. نمونه مورد مطالعه شامل 51 دانش آموز دختر با نشانه های پیش بالینی اختلال بدریختی بدن از یک دبیرستان دولتی شهر تهران در سال 98-1397 بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. این شرکت کنندگان پس از ورود به مرحله ارزیابی و دریافت رضایت آگاهانه در یکی از سه گروه مداخله ای درمان شناختی رفتاری، فراشناختی، و فهرست انتظار جایدهی شدند. افراد نمونه پرسشنامه ترس از تصویر بدن (لیتلتون، 2005)، پرسشنامه افسردگی بک2 (بک و همکاران، 1996)، پرسشنامه اندیشه پردازی خودکشی (بک، 1979) و زیرمقیاس پرخاشگری خودآزارگرانه پرسشنامه سبک های پرخاشگری (علوی زاده و همکاران، 1396) را در ابتدا و به عنوان مرحله پیش آزمون تکمیل کردند و پس از ده جلسه درمانی 90 دقیقه ای گروهی برای گروه های آزمایشی، در مراحل پس آزمون و پیگیری 3 ماهه، هر سه گروه مورد سنجش مجدد قرار گرفتند. داده ها به شیوه تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر در محیط نرم افزار spss26 تحلیل شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که هرچند روش های شناختی رفتاری و فراشناختی بر بهبود علائم افسردگی (p<0.001)، اندیشه پردازی خودکشی (p<0/05 ) و پرخاشگری خودآزارگرانه اثربخش بوده اند (0/05>p)، اما درمان شناختی رفتاری اثربخشی بیشتری در کاهش افسردگی داشته است (0/05>p) و تفاوت معناداری بین این دو روش در بهبود اندیشه پردازی خودکشی و پرخاشگری خودآزارگرانه وجود نداشته است (05/0<p). نتیجه گیری: بر اساس این یافته ها می توان بیان کرد که هر دو روش های شناختی رفتاری و فراشناختی بر بهبود نشانه های مرتبط با خلق افراد با علائم بیش بالینی اختلال بدریختی بدن، اثربخش هستند. همچنین وجود جلسه فعال سازی رفتاری می تواند علت برتری درمان شناختی رفتاری باشد.

The Comparison of the Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy and Metacognitive Therapy on Depression, Suicide Ideation, and Masochistic Aggression in Individuals with Subclinical Symptoms of Body Dysmorphic Disorder

Background and Purpose: The most common comorbid disorder with body dysmorphic disorder (BDD) is depression. Masochistic aggression and suicide are the main concerns about individuals with BDD who suffer from depression and have impaired function. Present study aimed to compare the effectiveness of cognitive behavioral therapy (CBT) and metacognitive therapy (MCT) on depression, suicide ideation, and masochistic aggression among individuals with subclinical symptoms of BDD. Method: This study was a quasiexperimental study with a control group pretestposttest design. The sample included 51 girls with subclinical symptoms of BDD who had been selected with purposive sampling from a public secondary school in Tehran in the academic year 20182019. After being evaluated and giving the informed consent, the participants were randomly assigned to one of the two experimental groups of CBT and MCT or waiting list. The participants completed the Body Image Concern Inventory (Littleton, 2005), Beck Depression InventoryII (Beck et al., 1996), Beck Scale for Suicide Ideation (Beck et al., 1979), and masochistic aggression subscale of Aggression Styles Inventory (Alavizadeh & et al., 2016) at the pretest, posttest and 3 months followup stages. Data were analyzed by repeatedmeasures ANOVA in SPSS26. Results: Results showed that although CBT and MCT were effective in alleviating the symptoms of depression (p<0.01), suicide ideation (p<0.01) and masochistic aggression (P<0.05), CBT was more effective in decreasing depression (p<0.05). There was no significant difference between CBT and MCT in terms of their effect on suicide ideation and masochistic aggression (P<0.05).Conclusion: According to these findings, it can be concluded that CBT and MCT are effective in alleviating the moodrelated symptoms in individuals with subclinical symptoms of BDD. Furthermore, the behavioral activation session can be the reason of the higher effectiveness of CBT.