اثربخشی برنامه پرورشی والدین و کودکان با نیازهای ویژه و کشاکش های سلامتی آنها بر انرژی ادراک شده والدگری و ذهن آگاهی

زمینه و هدف: نتایج پژوهش های پیشین حاکی از اهمیت انرژی ادراک شده والدگری و ذهن آگاهی در پرورش مطلوب کودکان با نیازهای ویژه است. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه پرورشی والدین و کودکان با نیازهای ویژه و کشاکش های سلامتی آنها بر انرژی ادراک شده والدگری و ذهن آگاهی انجام شده است. روش : روش پژوهش حاضر شبه تجربی و طرح آن به صورت پیش آزمونپس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل والدین کودکان با نیازهای ویژه مدارس استثنایی ناحیه یک شهر رشت در نیم سال اول تحصیلی 1399-1398 بود. نمونه مورد مطالعه شامل 60 والد (مادر یا پدر) بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه گواه جایدهی شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مقیاس انرژی ادراک شده والدگری (یانیس، بارنت و نیس، 2009) و فرم کوتاه پرسشنامه ذهن آگاهی فرایبورگ (والاچ و همکاران، 2006) بود. گروه آزمایش شامل والدین کودکان با نیازهای ویژه به همراه فرزندانشان، دوازده جلسه برنامه پرورشی والدین و کودکان با نیازهای ویژه و کشاکش های سلامتی آ نها (برتون و همکاران، 2018) را دریافت کردند، ولی گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکردند. در پایان داده های به دست آمده با آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره یکراهه تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه پرورشی والدین و کودکان با نیازهای ویژه و کشاکش های سلامتی آ نها بر افزایش انرژی ادراک شده والدگری (94.80=f) و ذهن آگاهی (10.9=f) والدین کودکان با نیازهای ویژه تاثیر معناداری دارد (p<0/01 ). نتیجه گیری: با در نظر گرفتن اهمیت والدگری و ذهن آگاهی در پرورش مطلوب، برنامه پرورشی حاضر با تمرکز بر نگرش ها، نیازها، استقلال، همدلی و ارتباط والد فرزند می تواند مداخله ای کارآمد در بهبود انرژی ادراک شده والدگری و ذهن آگاهی والدین کودکان با نیازهای ویژه باشد.

Effectiveness of the Nurturing Program for Parents and their Children with Special Needs and their Health Challenges on the Perceived Energy for Parenting and Mindfulness

Background and Purpose: Previous studies indicate the importance of the perceived energy for parenting and mindfulness in the optimal upbringing of children with special needs. In this regard, the present study aimed to investigate the effect of nurturing program for parents and children with special needs and their health challenges on the perceived energy for parenting and mindfulness.Method: The present research was a quasiexperimental study with pretest posttest control group design. The population of the study consisted of parents of children with special needs in the exceptional schools of the first district of Rasht city in the first semester of academic year 20192020. The sample consisted of 60 parents (mother/father) who were selected by convenience sampling and randomly assigned to the experimental or control group. The applied instruments were Perceived Energy for Parenting Scale (Janisse, Barnett, & Nies, 2009) and Freiburg Mindfulness InventoryShort Form (Walach et al., 2006). The experimental group, including children with special needs and their parents received twelve sessions of nurturing program for parents and children with special needs and their health challenges (Burton et al., 2018), but the control group did not receive any intervention. Eventually, the data were analyzed by oneway analysis of covariance.Results: The findings indicated that the nurturing program for parents and their children with special needs and their health challenges had a significant effect on increasing perceived energy for parenting (F=80.94) and mindfulness (F=9.10) (P<0.01).Conclusion: Considering the importance of perceived energy for parenting and mindfulness in optimal child rearing, the current nurturing program with a focus on attitudes, needs, independence, empathy, and parentchild relationship can be an effective intervention for enhancing perceived energy for parenting and mindfulness in the parents of children with special needs.