مقایسه ویژگی های روانی والدین خویشاوند و غیر خویشاوند دارای بیش از یک فرزند با نیازهای ویژه

زمینه و هدف: بعد از تولد فرزند نخست، زوجین برای سازش یافتگی با شرایط جدید زندگی خود و ارضای نیاز به صمیمیت عاطفی همگام با سبک والدگری مطلوب، به طور کلی دچار سردرگمی می شوند. مدیریت مشکلات مربوط به پرورش فرزند و وظایف مراقبتی هر یک از والدین، ممکن است باعث آشفته تر شدن روابط زناشویی شود. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار بر پیوستگی، انطباق پذیری، صمیمت عاطفی، و کیفیت ارتباطی والدین بعد از تولد نخستین فرزند است. روش: روش این پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دوگروه آزمایش وگواه بود. جامعه آماری، شامل تمامی والدین دارای یک فرزند زیر 5 سال بود که در 6 ماه اول سال 1398 در مهدکودک های شهر رشت حضور داشتند. حجم نمونه شامل 16 زوج (8 زوج گروه آزمایش و 8 زوج گروه گواه) از جامعه آماری مذکور بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه گواه و آزمایش جایدهی شدند. برای گروه آزمایش 9 جلسه 90 دقیقه ای زوج درمانی هیجان مدار انجام شد و گروه گواه در نوبت مداخله قرار گرفت. تمامی آزمودنی ها در طی دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از پرسشنامه های انطباق پذیری و پیوستگی السون و همکاران (1985)، ارزیابی شخصی صمیمت شافر و السون (1981) و کیفیت ا رتباطی زوجین (خوشکام، 1385) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده نیز با تحلیل کوواریانس، تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها:نتایج آزمون مجذور کای نشان داد بین رضایتمندی زناشویی در والدین خویشاوند و غیرخویشاوند، تفاوت معناداری وجود دارد p<0/05 همچنین نتایج آزمون t نشان داد بین میزان آمادگی مادر برای بارداری و همراهی والدین در فرزندآوری، تفاوت معناداری وجود ندلرد p<0/05 نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه می توان نتیجه گیری کرد که روش زوج درمانی متمرکز بر هیجان با تاثیر بر سبک برقراری ارتباط موثر، گسترش پیوند عاطفی، شناسایی اعتقادات و باورها و پیشینه دلبستگی زوجین، درک رابطه رفتار با افکار و هیجان ها، و ایجاد انتظارات واقع بینانه درباره والدگری، به خصوص پس از تولد نخستین فرزند، موجب ارتقا و بهبود رضایت مندی و صمیمت هر یک از والدین می شود.

Comparison of the Psychological Characteristics of Kin and Nonkin Parents Having more than one Child with Special Needs

Background and Purpose: Presence of a child with special needs may lead to different tensions for the parents and other family members. It may negatively affect the family functions and the relationship between the parents and may expose the family to negative psychological consequences. Whereas the frequency of consanguineous marriages in the parents of these children is higher than the normal level, this study was conducted to examine the psychological characteristics of kin and nonkin parents with more than one child with special needs.Methods: This research was descriptiveanalytical study with retrospective study. The study population consisted of all kin and nonkin parents with more than one child with special needs in Mazandaran province in 2017; i.e. 430 families in total. Among them, a sample of 150 families (75 kin parents and 75 nonkin parents) was selected by simple random sampling. The study tool was the Biological, Cognitive, Psychological and Social Characteristics Questionnaire for Parents (Afroz, 2004) which was completed through interviewing the parents. Chisquare and independent ttest were used to analyze the findings.Results: Chisquare test showed that the kin and nonkin parents were significantly different in terms of marital satisfaction (p ≤ 0.05). The results of ttest showed that there was no significant difference between the kin and nonkin parents in terms of motherchr('39')s readiness for pregnancy and parentchr('39')s consistency in childbearing (p >0.05).Conclusion: Based on the results of this study, children with special needs have a negative effect on the mental health and quality of life of parents. Therefore, identifying the needs of these families and providing them with psychological and social support is essential. Also, preventing the birth of unwanted children must be emphasized as one of the important elements in training the parents.