فراتحلیل اثربخشی مداخلات درمانی – آموزشی بر بهبود اختلال یادگیری خاص

زمینه و هدف: متخصصان و پژوهشگران حیطه اختلالات یادگیری خاص، روش های درمانی مختلفی را در پژوهش های آزمایشی یا نیمه آزمایشی برای کمک به افراد با این اختلال و همچنین رفع مشکلات آموزشی و تحصیلی آنها، طراحی و به کار برده اند. مطالعه حاضر با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل، به دنبال مشخص ساختن این موضوع است که اثربخشی مداخلات درمانیآموزشی تا چه میزان می تواند در بهبود اختلال یادگیری خاص اثرگذار باشد. روش: در این فراتحلیل، جامعه آماری شامل آن دسته از پژوهش های در دسترس مرتبط با مداخلات درمانی-آموزشی اختلال یادگیری خاص در داخل کشور بوده است که بین سال های 1380 تا 1393 منتشر شده اند. جهت دستیابی به پژوهش های مورد نظر، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه نشریات ایران (مگ ایران)، و سایت علوم انسانی مورد جستجو قرار گرفتند. به منظور انتخاب پژوهش های اولیه از کلیدواژه های اختلال یادگیری خاص، ناتوانی یادگیری، اختلال ریاضی، اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال دیکته، نارسانویسی، نارساخوانی، روش دیویس، روش فرنالد، کپارت، مداخلات آموزشی، و مداخلات روان شناختی استفاده شد. جهت تعیین میزان اندازه اثر مداخلات درمانیآموزشی، با استفاده از نمونه گیری در دسترس، 33 اندازه اثر از 24 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بودند، انتخاب شده و فراتحلیل روی آنها انجام شد. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل بود.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد میزان اندازه اثر مداخلات درمانیآموزشی بر بهبود اختلال یادگیری خاص، 0.75 است که با توجه به جدول کوهن در حد بالایی قرار دارد. همچنین نتایج نشان داد که روش درمانی فرنالد با اندازه اثر 2.32 نسبت به دو روش دیگر (تمرین و تکرار، و چندرسانه ای) که به ترتیب دارای اندازه های اثر ترکیبی با مدل تصادفی 0.87 و 1.32 بودند، دارای اندازه اثر بیشتری است.نتیجه گیری: اندازه اثر به دست آمده، موثر بودن استفاده از مداخلات درمانیآموزشی در بهبود اختلال یادگیری خاص دانش آموزان را نشان داد. همچنین با توجه به نتایج این پژوهش مبنی بر بالا بودن اندازه اثر روش چندحسی فرنالد، می توان نتیجه گرفت که در طراحی بسته های درمانی ویژه دانش آموزان با اختلالات یادگیری خاص، بهتر است روش های درمانی چندحسی که ابعاد مختلف مشکلات این کودکان را مورد توجه قرار می دهد، در الویت درمان قرار گیرد.

Metaanalysis of the Effectiveness of TherapeuticEducational Interventions on the Improvement of Specific Learning Disorder

Background and Purpose: Researchers and practitioners in the field of specific learning disabilities have applied different therapeutic methods in their experimental and quasiexperimental studies to help individuals with this disorder and to solve their academic problems. Current study, using metaanalysis methodology, aims to investigate the effectiveness of therapeutictraining interventions on the improvement of specific learning disorder. Method: This metaanalysis study included all the national researches available in the area of therapeutictraining interventions done for specific learning disorder, published during 2001 to 2014. To achieve these researches, the database of the Academic Center for Education, Culture and Research, Magiran database, and the website of human sciences were searched. To select the initial studies, the keywords of specific learning disorder, learning disability, math learning disability, reading disability, writing disability, spelling disorder, dyslexia, dysgraphia, Davis method, Fernald method, Kephart, training interventions, and psychological interventions were used. To determine the effect size of the therapeutictraining interventions, 33 effect sizes were selected by convenience sampling out of the 24 researches accepted and the metaanalysis was done on them. Study tool was metaanalysis checklist.Results: Findings showed that the effect size of therapeutictraining interventions on the improvement of specific learning disorder was 0.75 which is considered a high value as per Cohenchr('39')s table. Results also indicated that the effect size of Fernald therapeutic technique was higher than the two other methods (practice and repeat and multimedia) which had the effect sizes of 0.87 and 1.32, respectively.Conclusion: The effect size obtained shows the effectiveness of therapeuticeducational interventions on the improvement of specific learning disorder. Also, regarding the results of this study indicating the greatness of the effect size of Fernald multisensory technique, it can be concluded that multisensory techniques that pay attention to different problems of students with specific learning disorder should be prioritized in designing therapeutic programs for these students.