تاثیر آموزش به شیوۀ افسانه‌زدایی علمی بر تفکّر انتقادی تحلیلی دانش‌آموزان با توجه به اهداف پیشرفت اجتماعی

زمینه و هدف: پرورش تفکر انتقادی تحلیلی دانش آموزان از اهداف پژوهشی مهم تلقی می شود، بنابراین جستجوی روش های نوین پرورش تفکر انتقادی تحلیلی و آزمودن آنها به امید یافتن روش های کارآمدتر، از مدت ها پیش مورد توجه پژوهشگران و روان شناسان تربیتی بوده است. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش به شیوه افسانه زدایی علمی بر تحول تفکر انتقادی دانش آموزان با توجه به نقش اهداف پیشرفت اجتماعی بود.روش: روش این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بوده است. نمونۀ مورد مطالعه شامل 65 دانش آموز دختر پایه هشتم متوسطه دوره اول شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 بودند که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و به طور تصادفی در یکی از دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. پرسش نامۀ جهت گیری اهداف پیشرفت اجتماعی آلن (2003) و آزمون تفکر انتقادی کُرنل (1985) به عنوان پیش آزمون توسط گروه ها تکمیل شد. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 10 جلسه برنامه تفکر و سبک زندگی را با شیوۀ افسانه زدایی علمی دریافت کردند. همچنین جداسازی دانش آموزان حائز جهت گیری اهداف پیشرفت اجتماعی بالا و پایین از طریق پرسش نامۀ اهداف اجتماعی انجام شد. در پایان از گروه ها پس آزمون به عمل آمد و نتایج با کوواریانس عاملی تک متغیره تحلیل شد. یافته ها: یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس عاملی تک متغیره (با تعدیل گری اهداف اجتماعی) نشان داد آموزش مبتنی بر افسانه زدایی علمی به طور معناداری بر بهبود تفکر انتقادی دانش آموزان موثر است (p<0.001 و 36/01 = f).نتیجه گیری: مزایای شیوۀ افسانه زدایی علمی در کنار شناسایی اهداف پیشرفت اجتماعی، این شیوه را به عنوان روش آموزشی مناسبی برای بهبود مهارت های تفکر انتقادی مطرح و تایید می کند. دانش آموزانی که اهداف اجتماعی بالاتری دارند با مشارکت بیشتر در فعالیت های کلاسی، از رشد بیشتر تفکر انتقادی برخوردار خواهند شد و این افزایش در بهبود مهارت های تفکر انتقادی را می توان در پرتو شیوه افسانه زدایی علمی، محقق ساخت.

The Effect of Teaching with a Myth Buster Scientific Method on the Critical and Analytical Thinking of Students: The Moderating Role of Social Achievement Goals

Background and Purpose: Development of critical and analytical thinking is an important research goal and researches have been always concerned with searching for new methods of critical and analytical thinking and testing them for finding the most efficient methods. Therefore, present research aimed to investigate the effect of teaching with a myth busting method on the critical and analytical thinking of students with the moderating role of social achievement goals. Method: This study was a quasiexperimental research with pretestposttest control group design. The study sample included 65 female students studying at the 8th grade of middle school in Tehran in the academic year 20162017, who were selected by multistage cluster sampling method and then randomly assigned to either the experimental or the control group. Social Motivational Orientations Scale (Allen, 2003) and Critical Thinking Test (Cornell, 1985) were used for pretest. The experimental group received 10 sessions of thinking and life style with scientific myth buster method. Also, students with higher and lower social achievement goal orientation were separated from each other by using Social Goal Questionnaire. Finally, the groups underwent the posttest. Data were analyzed by factorial analysis of covariance.Results: Data analysis (by using social goals as the moderator) showed that teaching with myth buster scientific method was significantly effective in improving the critical thinking of students (F=36.01, P<0.001).Conclusion: The benefits of the myth buster scientific method combined with the identification of social achievement goals can approve its use as an appropriate educational method to improve critical thinking skills. Students with higher social goals have higher participation in class activities, which in turn leads to their higher critical thinking. This myth buster scientific method can improve critical thinking skills.