مقایسه اثربخشی آموزش مدیریت خشم مبتنی بر روی‌آورد درمان شناختی رفتاری و قصه‌درمانی بر خودکارآمدپنداری و تاب‌آوری تحصیلی در دانش‌آموزان با اختلال نارسایی توجه فزون‌کنشی

زمینه و هدف: با توجه به این که اختلال نارسایی توجه فزون کنشی بر عملکرد تحصیلی و روابط اجتماعی دانش آموز، تاثیر منفی می گذارد، بنابراین عدم تشخیص و درمان آن موجب ایجاد مشکلات آسیب شناختی جدی در زندگی آنها می شود. بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش مدیریت خشم و قصه درمانی بر خودکارآمدپنداری و تاب آوری تحصیلی در دانش آموزان مبتلا به نارسایی توجه فزون کنشی انجام شد.روش: روش این پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه شامل30 دانش آموز پسر 11 الی 12 سال پایه پنجم و ششم ابتدایی مبتلا به نارسایی توجه فزون کنشی شهرستان بندرانزلی در سال 1398 بود که با روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب و به صورت تصادفی در 3 دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه (10 دانش آموز در هر گروه) جایدهی شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های درجه بندی والدین (کانرز، 1990)، تاب آوری تحصیلی (مارتین، 2002) و احساس خودکارآمدپنداری تحصیلی (جینکز، 1999) استفاده شد. به گروه مداخله اول، مدیریت خشم در 12 جلسه60 دقیقه ای و به گروه مداخله دوم، قصه درمانی در 8 جلسه ٤٥ دقیقه ای آموزش داده شد، اما به گروه گواه آموزشی داده نشد. هر سه گروه در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون، و پیگیری مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده ها از تحلیل آنکوا و آزمون اندازه گیری مکرر استفاده شد.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد بین اثربخشی آموزش مدیریت خشم و قصه درمانی بر خودکارآمدپنداری تحصیلی (p<0.000 ،403.2=f)، و تاب آوری تحصیلی (p<0.000 ،789.992=f)، تفاوت معنادار وجود دارد. قصه درمانی نسبت به آموزش مدیریت خشم بر احساس خودکارآمدپنداری تحصیلی، (p<0.000)، وآموزش مدیریت خشم نسبت به قصه درمانی بر تاب آوری تحصیلی دانش آموزان، موثرتر بوده است (p<0.001). همچنین بین اثربخشی آموزش مدیریت خشم و قصه درمانی بر خودکارآمدپنداری (p<0.000 ،116.407=f588.2)، و تاب آوری تحصیلی در مرحله پیگیری دوماهه (p<0.000 ،385.648=f3/086)، تفاوت معنادار مشاهده شد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد قصه درمانی نسبت به آموزش مدیریت خشم در افزایش خودکارآمدپنداری تحصیلی، و آموزش مدیریت خشم نسبت به قصه درمانی در افزایش تاب آوری تحصیلی، موثرتر بود. قصه درمانی به دلیل تسهیل در آموزش وکمک به شکل گیری رفتار کارآمد و برآورده شدن نیازهای عاطفی دانش آموزان، موثر است. همچنین روش مدیریت خشم از طریق آموزش تکنیک های حل مسئله، به افزایش خودمهارگری، سازش یافتگی روان شناختی، روابط بین فردی سازش یافته، و عملکرد مثبت در تکالیف تحصیلی منجر شد.

Comparison of the Effectiveness of Anger Management Training based on Cognitive Behavioral Therapy Approach and Narrative Therapy on Academic Self efficiency and Academic Resilience in Students with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD)

Background and Purpose: Whereas Attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD) negatively affects the studentschr('39') academic performance and social relations; hence, failure to diagnose and treat it may result in serious pathological problems in their future life. Therefore, present study was done to compare the effectiveness of anger management training and narrative therapy on academic selfefficacy and academic resilience in students with ADHD.Method: The present study was a quasiexperimental research with pretestposttest control group design. The sample included thirty 11 to 12 year old male students with ADHD who were studying at grades five and six of primary school in Bandaranzali in 2019. They were selected by convenience sampling and then randomly assigned to two experimental groups and one control group (10 students per group). To collect the data, Parent Rating Scale (Conners, 1990), Academic Resilience Questionnaire (Martin, 2002), and Academic Selfefficacy Scale (Jinks, 1999) were used. The first experimental group received twelve 60min sessions of anger management training and the second experimental group received eight 45min sessions of narrative therapy whereas the control group underwent no intervention. All the three groups were assessed at pretest, posttest and followup stages. ANCOVA and repeated measurers ANOVA were used to analyze the data. Results: Results showed that there was a significant difference between anger management training and narrative therapy in terms of their effectiveness on academic selfefficacy (F=403.2, P<0.000) and academic resilience (F=789.992, P<0.000). Considering academic selfefficacy, narrative therapy was more effective than anger management therapy (P<0.001) and in terms of academic resilience, anger management training was more effective than narrative therapy (P<0.001). Also, there was significant difference between anger management therapy and narrative therapy in terms of their effect on academic selfefficacy (F2.588=116.407, P<0.000) and academic resilience (F3.086=385.648, P, 0.000) in twomonth followup period. Conclusion: Results showed that narrative therapy was more effective than anger management training in terms of increasing the academic selfefficacy. However, anger management training was more effective than narrative therapy in increasing academic resilience. By facilitating training, helping to behavior shaping and satisfying the affective needs of students, narrative therapy can be effective. Also, through training the problemsolving techniques, anger management training can result in selfcontrol improvement, psychological adaptation, adaptation in interpersonal relations and positive performance in tasks.