مطالعه سرعت پردازش عددی، حافظه آشکار و نهان، فعال و منفعل، توانایی نگهداری ذهنی، و مهارت های دیداری– فضایی دانش آموزان با اختلال ریاضی

زمینه و هدف: اختلال یادگیری یکی از اختلال های شایع در دانش آموزان است که موجب بروز مشکلات تحصیلی و اختلال های ثانوی در آنها می شود. اختلال یادگیری ریاضی بر طبق ملاک های آسیب شناسی روانی یکی از زیرمجموعه های ناتوانی یادگیری است. کودکان مبتلا به این اختلال مشکلاتی در روابط فضایی و توانایی های مختلف ادراکی دارند. بدین ترتیب هدف از پژوهش حاضر مقایسه ویژگی های شناختیادراکی مانند سرعت پردازش عددی، حافظه آشکار و نهان، فعال و منفعل، توانایی نگهداری ذهنی، و مهارت های دیداری فضایی در دانش آموزان دارای اختلال ریاضی و بهنجار است. روش: طرح پژوهش، توصیفی از نوع علیمقایسه ای است. به همین منظور از مراکز اختلال های یادگیری شهرکرج و قزوین 70 دانش آموز دارای اختلال یادگیری به شکل در دسترس و 80 دانش آموز فاقد این اختلال نیز به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از آزمون هوش وکسلر، آزمون حافظه دیداری فضایی (کورنولدی 1995)، آزمون حافظه فعال و منفعل (کورنولدی 1995)، آزمون حافظه آشکار و نهان (اسنودگراس و ویندرورت 1980)، آزمون تشخیصی ایران کی مت (کورنولی و همکاران 1976)، آزمون سرعت پردازش عددی (کاپلتی و همکاران 2007) و تکلیف نگهداری ذهنی مایع به روش بوگاردو و روس (1991) استفاده شد. داده ها با روش تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین گروه ها در مولفه های نگهداری ذهنی مایع، حافظه آشکار، حافظه فعال، سرعت پردازش عددی، و مهارت دیداری فضایی به لحاظ آماری تفاوت معنادار وجود دارد (p<0.001)، اما بین گروه ها در دو مولفه حافظه نهان و منفعل (p>0/05) تفاوت وجود ندارد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده می توان چنین استنباط کرد که توانایی نگهداری ذهنی، مهارت دیداری - فضایی، و سرعت پردازش عددی از مولفه هایی هستند که بیشتر در گروه های دارای اختلال ریاضی با اشکال روبه رو هستند. این ضعف ها مرتبط به هوش افراد نیست که مربوط به نارسایی در کنش های اجرایی به طور خاص حافظه فعال است. بنابراین می توان بیان کرد این مولفه ها از ویژگی های متمایزکننده این گروه از دانش آموزان دارای نارسایی ویژه در یادگیری هستند که باید در هنگام شناسایی و برنامه ریزی جهت درمان به آنها توجه خاص داشت.

Study of Numerical Processing Speed, Implicit and Explicit Memory, Active and Passive Memory, Conservation Abilities, and VisualSpatial Skills of Students with Dyscalculia

Background and Purpose: Learning disorder is one of the common disorders in students, which can lead to the occurrence of educational problems and secondary disorders in them. Based on psychopathological criteria, dyscalculia is one of the subcategories of learning disorder. Children with this disorder have problems in perception of spatial relations and in different cognitive abilities. Therefore, the present research aimed to compare the cognitiveperceptual abilities like numerical processing, implicit and explicit memory, active and passive memory, conservation ability, and visualspatial skills in children with dyscalculia and normal students. Method: This study was of causal comparative design. The sample consisted of 70 students with learning disorder selected by convenience sampling from centers for learning disability in Karaj and Qazvin and 80 normal students selected by multistage random sampling. The used instruments included Wechsler Intelligence Scale (WIS), Visual Spatial Memory Test (Cornoldi, 1995), Active Passive Memory Test (Cornoldi, 1995), Explicit and Implicit Memory Test (Snodgrass and Vanderwart, 1980), Iran Key Math Diagnostic Test (Cornoli et al., 1976), Numerosity Processing Speed Test (Cappelletti et al., 2007), and Conservation of Liquid Task with Bogardo and Russ method (1991). Data were analyzed by multivariate analysis of variance.Results: The findings demonstrated that there were significant differences between the groups in terms of liquid conservation, explicit memory, active memory, numerical processing speed, and visualspatial skills (p <0.001). However, no significant difference was observed between the groups in the components of passive and implicit memory (p <0.05).Conclusion: Based on the obtained results, it can be concluded that the children with dyscalculia have more problems in conservation ability, visualspatial ability, and numerical processing speed. These deficits are not related to the intelligence but to the executive functions, especially the active memory. Therefore, it can be suggested that these components are among the distinctive characteristics of this group of students with special learning disability and should be paid special attention at the time of identification and planning for treatment.