تاثیر بازی درمانی گروهی بر رفتارهای پرخاشگرانه و مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی

زمینه و هدف: رفتارهای پرخاشگرانه فراوان ترین مشکل رفتاری کودکان پیش دبستانی است و عوامل متعددی از جمله فقدان مهارت های اجتماعی نقش مهمی در این زمینه ایفا می کنند. در این راستا بازی یکی از موثرترین شیوه های کاهش مشکلات رفتاری برون نمود کودکان و افزایش مهارت های ارتباطی و اجتماعی آنان محسوب می شود. بدین ترتیب هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بازی درمانی به شیوه گروهی بر رفتارهای پرخاشگرانه و مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی بود.روش: طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی بوده که از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه است. نمونه مورد مطالعه شامل 24 نفر از کودکان پیش دبستانی واجد رفتارهای پرخاشگرانه شهر لاهیجان در سال 95-94 بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه پرخاشگری کودکان پیش دبستانی واحدی و همکاران (1387) و مهارت های اجتماعی ماتسون (1983) استفاده شد. گروه آزمایش 8 جلسه 45 دقیقه ای (هفته ای دوبار) بازی درمانی گروهی را دریافت کردند و یک هفته بعد از پایان جلسات، مرحله پس آزمون برای هر دوگروه اجرا شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد بازی درمانی گروهی به کاهش پرخاشگری و مولفه های آن شامل پرخاشگری کلامی- تهاجمی، پرخاشگری فیزیکی-تهاجمی، پرخاشگری رابطه ای، و پرخاشگری تکانشی (0/000 = p)، و افزایش معنادار مولفه های مهارت های اجتماعی مناسب و اطمینان به خود، منجر شد. همچنین این شیوه مداخله باعث کاهش معنادار مولفه های جسارت نامناسب، تکانشگری، حسادت، و گوشه گیری (0/000 = p) شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده در این مطالعه می توان نتیجه گرفت که بازی درمانی این فرصت را در اختیار کودکان قرار می دهد تا احساس های درونی خود را که ناشی از تنش،کام نایافتگی، ترس، و سردرگمی است، نشان دهند و یاد بگیرند چگونه پرخاشگری را مهار کرده یا کنار بگذارند. از آنجایی که کودکان پیش دبستانی در بازی درمانی گروهی، مهارت هایی مانند پیروی از قواعد اجتماعی، نحوه تعامل و همکاری با دیگران، و مدیریت هیجان های منفی در روابط بین فردی را می آموزند، استفاده از این شیوه جهت آماده سازی آنها برای ورود به دنیای اجتماعی بزرگ تر، ضروری به نظر می رسد.

The Effect of Group Play Therapy on Aggressive Behaviors and Social Skills in Preschool Children

Background and Purpose: Aggressive behavior is the most frequent behavioral problem in the preschool children. Numerous factors play a role in this context, including the lack of social skills. In this regard, play is considered as one of the most efficient methods in reducing children's externalizing behavior problems and improving their communicative and social skills. Therefore, the present study was conducted to investigate the effectiveness of group play therapy on the aggressive behaviors and social skills of preschool children. Method: This study was a quasiexperimental research with pretestposttest control group design. The study sample consisted of 24 preschool children with aggressive behaviors in Lahijan city over the academic year 20152016. They were selected by cluster sampling and then assigned randomly to either the experimental or control group. Preschool Aggression Scale (Vahedi et al., 2008) and Matson Evaluation of Social Skills (1983) were used for data collection. The experimental group received eight 45minute sessions of play therapy (twice a week). One week after the end of the sessions, posttest was administrated to both groups. Analysis of covariance was used to analyze the data. Results: Findings showed that group play therapy was significantly effective in reducing aggression and its components like invasiveverbal aggression, invasivephysical aggression, relational aggression and impulsive aggression and in improving the appropriate social skills and selfconfidence (P=0.000). It also reduced significantly the inappropriate audacity, impulsiveness, jealousy and isolation (P=0.000).Conclusion: Based on the findings of this study, it can be concluded that play therapy gives this opportunity to the children to show their inner feelings caused by stress, frustration, fear, and confusion and to learn how to control or stop aggression. Since group play therapy can help the preschool children to learn skills like compliance with social rules, interact and collaborate with others, and management of negative emotions in interpersonal relationships; hence, using this method to prepare them for entering the broader social world seems necessary.