تعیین عوامل موثر بر دلزدگی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی از دیدگاه معلمان، متخصصان و دانش‌آموزان

زمینه و هدف: دلزدگی تحصیلی از مهم ترین عوامل در کاهش انگیزه و تمایل دانش آموزان برای تحصیل است. دلزدگی از ادامه تحصیل تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که شناخت آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی عوامل مهم در ایجاد دلزدگی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی از سه دیدگاه معلمان، متخصصان، و دانش آموزان بوده است. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه زمینه یابی است که طی آن دیدگاه های معلمان، متخصصان، و دانش آموزان بررسی و مقایسه شده است. به همین منظور از بین تمامی معلمان دبیرستان های دخترانه مقطع متوسطه دوم شهر رشت در سال 1396، 120 معلم به شیوه نمونه گیری در دسترس؛ از میان تمامی متخصصان روان شناسی شاغل به کار در مراکز آموزشی و پژوهشی شهر رشت، 60 نفر به شیوه نمونه گیری هدفمند؛ و از میان تمامی دانش آموزان مشغول به تحصیل در مدارس متوسطه دوم شهر رشت،120 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها پرسشنامه ای طراحی و شاخص های روان سنجی آن از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی محاسبه شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بین گروه های مورد مطالعه از نظر عوامل موثر بر دلزدگی تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل داده ها همچنین نشان داد که مهم ترین عوامل موثر بر دلزدگی دانش آموزان دبیرستانی عبارت اند از: مشکلات و ناراحتی های جسمانی، نداشتن اطلاعات در مورد رشته های دانشگاهی، نداشتن دبیران مجرب، و مشکلات پدر و مادر با یکدیگر. مقایسه بین نظرات گروه ها نیز حاکی از تفاوت بین آنها بود (0/001>p).نتیجه گیری: توجه به مشکلات دانش آموزان برای موفقیت تحصیلی از اهمیت فراوانی برخوردار است و برای هرگونه اقدامی ابتدا باید عوامل موثر بر بی انگیزگی تحصیلی آنها را شناسایی کنیم. نتایج مطالعه حاضر می تواند در رفع موانع تحصییلی دانش آموزان راهگشا باشد.

Study of the Factors Affecting Academic Dissatisfaction from the Perspective of Teachers, Specialist, and students

Background and Purpose: Academic dissatisfaction is one of the most important factors in reducing students' motivation and desire to study. Academic dissatisfaction is influenced by various factors that are important to recognize. The purpose of the present study was to identify important factors in high school students' academic dissatisfaction from perspectives of teachers, specialists, and students.Method: The present study is a survey study in which the perspectives of teachers, specialists, and students are compared. For this purpose, among all teachers of second high school girls in Rasht in 2018, 120 teachers are selected through convenience method; among all psychologists working in educational and research centers in Rasht, 60 are selected through purposeful method; and among all students studying in secondary schools in Rasht, 120 were selected through convenience method. A questionnaire was designed for data collection and its psychometric properties were calculated through exploratory and confirmatory factor analysis.Results: The results showed that there was a significant difference between the study groups in terms of factors affecting academic dissatisfaction. The results of the data analysis also showed that the most important factors affecting high school students' academic dissatisfaction were: Physical problems and discomfort, lack of information about academic disciplines, lack of qualified teachers, and parenting problems. Comparisons between groups' opinions also indicated a difference between them (p <0.001).Conclusion: Considering the problems of students for academic success is very important and for any planning, we must first identify the factors affecting their academic motivation. The results of this study can be helpful in removing students' academic barriers.