تاثیر آموزش ایمن‌سازی روانی بر واکنش‌های هیجانی و قابلیت اجتماعی دانش‌آموزان با کم‌توانی ذهنی

زمینه و هدف: بیشتر دانش آموزان کم توان ذهنی، قابلیت اجتماعی مطلوبی ندارند و قابلیت اجتماعی نامناسب این افراد منجر به مشکلات روان شناختی در زندگی آنها می شود، در حالی که آموزش ایمن سازی روانی با نتایج مطلوبی همراه است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش ایمن سازی روانی بر واکنش های هیجانی و قابلیت اجتماعی دانش آموزان با کم توانی ذهنی بود.روش : پژوهش حاضر، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری را دانش آموزان پسر کم توان ذهنی 15 تا 18 ساله شهرستان های تهران در سال تحصیلی 1396-1395 تشکیل دادند. شرکت کنندگان شامل 32 دانش آموز کم توان ذهنی بود که از مدارس نوراسلام ورامین و طاهر شهر ری به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند (16 نفر در هر گروه). گروه آزمایش، برنامه ایمن سازی روانی را در 10 جلسه 50 دقیقه ای دریافت کردند در حالی که گروه گواه این مداخله را دریافت نکرد. ابزارهای استفاده شده، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لاویباند، 1995) و پرسشنامه قابلیت اجتماعی (فلنر، لیس و فیلیپس، 1990) بود. داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در پس از مداخله، میانگین نمرات افسردگی، اضطراب، و تنیدگی گروه آزمایش به طور معناداری کمتر از گروه گواه بود (p<0.001). همچنین میانگین نمرات قابلیت اجتماعی گروه آزمایش به طور معناداری بیشتر از گروه گواه بود (p<0.001).نتیجه گیری: برنامه ایمن سازی روانی به بهزیستی فردی و تجربه های عاطفی شخصی وابسته است و بر فرایندهای شناختی و همچنین روابط اجتماعی تاثیر می گذارد؛ بنابراین به نظر می رسد که آموزش این برنامه نقش مهمی در بهبود واکنش های هیجانی و قابلیت اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی داشته باشد.

The Effect of Mental Immunization Training on Psychological Reactions and Social Competency of Students with Intellectual Disability

Background and Purpose: The most of students with intellectual disability have not appropriate social competency. Inappropriate social competency leads to psychological problem in their life, while mental immunization training has been associated with desirable outcomes. The purpose of this research was to investigation of the effectiveness of mental immunization training on psychological reactions and social competency of students with intellectual disability.Method: The present research was a quasiexperimental study by pretest, posttest design with control group. The study population included of boy students with intellectual disability aged 1518 years old in Tehran during the academic year 20172018. The participants were 32 students with intellectual disability that selected by convenient sampling method from Nour eslam in Varamin and Taher in Rey city. Subjects were divided into two groups and assigned into two experimental and control groups randomly and each group consisting of 16 students. Experimental group received psychological immunization program in 10 sessions for 50 minutes while the control group did not receive this intervention. The instruments of present research were depression anxiety stress scales (Lawibund and Lawibund, 1995) and social competenciesscale (Felner, Lease and Philips, 1990). Data were analyzed by using multivariate analysis of covariance (MANCOVA).Results: The results showed that mean scores of depression, anxiety, and stress in experimental group was significantly decreased in the post intervention in comparison with control group (P<0.001). Also, the mean social performance scores of the experimental group were significantly higher than the control group (P <0.001).Conclusion: The mental immunization program is related to subjective wellbeing and individual’s affective experiences, and that it influences cognitive processes as well as social relationships. Therefore, it seems that the training of this program plays an important role in improving the emotional reactions and social capability of students with intellectual disability.