تحلیل عوامل اجتماعی اقتصادی موثر بر سلامت روان در ایران

زمینه و هدف: مطالعات نشان می دهند طی سال‌های اخیر اختلالات روانی در جوامع مختلف افزایش یافته است. با توجه به پیوستگی علوم انسانی، بررسی توام عوامل اقتصادی اجتماعی می تواند توصیه‌های سیاستی مهمی در بر داشته باشد. از این رو این پژوهش با هدف تعیین تاثیر عوامل اجتماعی اقتصادی بر سلامت روان ایرانیان انجام شد.روش و مواد: این مطالعه با رهیافتی تحلیلی توصیفی با استفاده از اطلاعات 30 استان ایران طی سال های 1386 تا 1390 و با رهیافتی تحلیلی توصیفی انجام شد و تاثیر محرک‌ های اجتماعی و اقتصادی بر سلامت روان ایرانیان به تفکیک جنسیتی ارزیابی شد. تمام اطلاعات آماری از مرکز آمار ایران استخراج شد. در این مطالعه از نرخ خودکشی به عنوان شاخصی برای سلامت روان استفاده شد. رهیافت آماری استفاده شده، پانل تعمیم یافته با اثرات ثابت و با در نظر گرفتن واریانس ناهمسانی است.یافته ها: در این مطالعه ضریب نرخ باسوادی مردان و زنان ایرانی به ترتیب 019/0 و 092/0، نرخ شهری سازی 34/0 و 11/0، نرخ بیکاری 048/0 و 025/0، نابرابری درآمد 37/0 و 06/0، نرخ جرم و جنایت 081/0 و 067/0 و نرخ تورم 074/0 و 022/0 ارزیابی شد که تمامی متغیرها به جز نرخ با سوادی مردان رابطه معنی داری در سطح 1% با نرخ خودکشی داشتند.نتیجه گیری: نرخ بیکاری، جرم، تورم و نابرابری درآمد در استان‌ ها، تاثیر یکسان و معنی‌داری بر نرخ خودکشی مردان و زنان ایرانی داشتند. به‌طوری‌که تاثیر سه عامل اول منفی و عامل آخر مثبت ارزیابی شد و سایر عوامل (نرخ شهری سازی، طلاق و باسوادی) تاثیرات متضادی بر سلامت روان ایرانیان داشته‌اند. در این مطالعه از نرخ خودکشی به عنوان شاخصی برای سلامت روان بهره گرفته شده است.