عوامل خطرساز و محافظت کنندۀ فردی، خانوادگی و اجتماعی گرایش به مصرف مواد در دانشجویان

زمینه و هدف: دانشجویان به عنوان یکی از گروه های آسیب‌پذیر از نظر گرایش به مصرف مواد در نظر گرفته می شوند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر تعیین نقش عوامل خطرساز و محافظت کننده فردی، خانوادگی و اجتماعی در پیش بینی گرایش به این رفتارها در دانشجویان بود.روش و مواد: این مطالعه به صورت توصیفی و همبستگی با مشارکت 431 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به روش نمونه‌گیری در دسترس انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه عوامل خطرساز و محافظت‌کننده مصرف مواد و مقیاس خطرپذیری جوانان جمع آوری شد و استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته ها حاکی از ارتباط معنادار بین عوامل فردی، نگرش نسبت به مواد و گرایش به مواد مخدر، (6/0=r و 01/0>p )، خانوادگی نگرش والدین نسبت به مواد و گرایش به سیگار، (2/0=r و 05/0>p) و اجتماعی، دسترسی پذیری ادراک شده و گرایش به الکل، (4/0=r و 01/0>p) با گرایش به مصرف مواد بود. علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری گام به گام نیز نشان داد که عوامل فردی (نگرش نسبت به مواد، هیجان خواهی و تکانشگری)، اجتماعی (مصرف مواد توسط دوستان و دسترسی پذیری ادراک شده) و خانوادگی (نظارت خانواده و نگرش والدین نسبت به مواد) به ترتیب بهترین پیش‌بینی های گرایش به مصرف مواد در دانشجویان هستند.نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که تاثیر مجموعه‌ای از عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی بر گرایش به مصرف مواد در دانشجویان وجود دارد. بر این اساس، می‌توان با اجرای ابزارهای غربالگری مناسب، دانشجویان در معرض خطر را شناسایی کرد و برنامه‌های پیشگیرانه اولیه را در مورد آن‌ها به کار بست.