تحلیل بار بیماری سردرد تنشی در ایران و مقایسه با کشورهای منطقه مدیترانه شرقی و شمال افریقا از سال 1990 تا 2019

زمینه و هدف: سردرد تنشی (tension-type headache) یک اختلال سردرد اولیه شایع می باشد که با دردی مبهم، غیر ضربان دار، منتشر، نوار مانند و با شدت خفیف تا متوسط در سر، جمجمه یا گردن مشخص می شود. در این مقاله بار بیماری سردرد تنشنی در ایران و مقایسه آن با کشورهای منطقه مدیترانه شرقی و شمال افریقا از سال 1990 تا 2019 مورد تحلیل قرار می گیرد. علاقه مندان می توانند برای آگاهی بیشتر به مقاله زیر مراجعه نمایند. burden of tension-type headache in the middle east and north africa region, 1990-2019روش و مواد: معیار تشخیصی برای سردرد تنشی مطابق با icdh-3 می باشد که مشتمل بر 5 مورد زیر می باشد: 1) حداقل شامل 10 حمله که معیارهای 2 تا 5 را در بر بگیرد. 2) بازه سردرد از 30 دقیقه تا 7 روز 3)حداقل دو مورد از چهار مورد زیر را داشته باشد: الف) محل دو طرفه، ب) غیر ضربان دار، ج) شدت خفیف تا متوسط، د)عدم تشدید با فعالیتهای فیزیکی معمول از جمله پیاده رفتن و بالا رفتن از پله. 4) هر دو مورد زیر: الف) بدون تهوع و استفراغ  ب) نبودن بیش از یک فتوفوبیا یا فونوفوبیا.  5) عدم وجود تشخیص های دیگر ichd-3. در پروژه بار جهانی بیماری ها (gbd) global burden of disease، بار بیماری به صورت  سال های از دست رفتن عمر به دلیل بیماری (dalys) تخمین زده می‌شود که برابر با مجموع سال‌های زندگی از دست رفته (ylls) به علت مرگ‌ومیر زودرس و سال‌های زندگی با ناتوانی (ylds) years lived with disability است. از آنجایی که gbd هیچ مرگ و میر ناشی از اختلالات سردرد را به عنوان علت اصلی تخمین نمی زند، daly برای سردرد معادل yld است.یافته ها: در ایران در سال 2019 شیوع سردرد تنشی حدود 25.8 میلیون (95% ui uncertainty interval: 28.8 - 22.8) برآورد می شود. شیوع استاندارد سنی آن برابر 29640.4 (32949.4 - 26202.1) در هر 100.000 جمعیت می باشد که نسبت به 1990 حدود 9.7% (13.1 تا 6.5%) افزایش یافته است. در ایران در سال 2019 بروز سردرد تنشی حدود 8.4 میلیون (95% ui: 95.0- 74.1) برآورد می شود. بروز استاندارد سنی آن برابر 9837.5 (11030.7- 8687.5) در هر 100.000 جمعیت می باشد که نسبت به 1990 حدود 5.3% (7.9 - 1.9 %) افزایش یافته است. در ایران سال در 2019 سال های زندگی همراه با ناتوانی 70182 (207136-23015) سال بود. استاندارد سنی آن برابر 77.6 (236.4 - 24.9) در هر 100.000 جمعیت می باشد که نسبت به 1990 حدود 5.2% (15.9- تا 5.7%) افزایش یافته است.نتیجه‌گیری: مطالعه نشان داد که در سال 2019 در ایران شیوع، بروز و سال های استاندارد شده زندگی با ناتوانی به علت سردرد تنشی بیشترین نرخ را در بین 21 کشور منطقه مدیترانه شرقی و شمال افریقا داشت. همچنین بیشترین افزایش را نسبت به 1990 داشته است.