عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر کارکردهای اوقات فراغت در نوجوانان و جوانان

زمینه و هدف: عوامل اجتماعی و فرهنگی با توجه به اهمیت و تاثیر آن در کارکردهای اوقات فراغت می تواند با برنامه ریزی صحیح منجر به رشد و شکوفایی استعدادهای نوجوانان و جوانان شود. هدف این پژوهش تعیین عوامل اجتماعی فرهنگی موثر بر کارکردهای اوقات فراغت در نوجوانان و جوانان بود.روش و مواد: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و با روش مدل یابی معادلات ساختاری بود و در آن برای تعیین و شناخت متغیرهای دخیل در پژوهش از روش دلفی فازی استفاده شد. تعداد 300 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری داوطلبانه و در دسترس از بین جامعه آماری کلیه نوجوانان و جوانان 13تا 21 سال مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 99-1398 استان انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های شایستگی اجتماعی، مهارت های ارتباطی، مسئولیت پذیری، سلامت جسمانی، نیاز به تفریح، شادکامی و کار داوطلبانه، اینترنت و رسانه، نظام آموزشی وآرامش استفاده شد. داده ها با نرم افزار smart pls و با روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین عوامل اجتماعی فرهنگی با (انحراف معیار) (0.4) 3.4 موجب بهبود کارکردهای اوقات فراغت با میانگین (انحراف معیار) (0.4) 2.7 شدند (0.01>p). متغیرهای عوامل اجتماعی فرهنگی شامل شایستگی اجتماعی با میانگین (انحراف معیار) (0.9) 4.6، مهارت های ارتباطی (0.5) 3.4، مسئولیت پذیری (0.4) 2.8، اینترنت و رسانه (1.0) 3.0 و نظام آموزشی (0.7) 3.0و کارکردهای اوقات فراغت شامل آرامش با میانگین (انحراف معیار) (0.4) 1.0، کارداوطلبانه (0.8) 3.3، سلامتی (1.0) 4.5، شادکامی (0.4) 1.0 و تفریح (0.6) 3.4 با شاخص های خود دارای ارتباط معنی دار در الگو می باشند (0.01>p). همچنین بر اساس شاخص (0.432=gof)، سطح برازش کلی مدل عالی و قابل قبول می باشد. نتیجه‌گیری: مطالعه نشان داد عوامل اجتماعی و فرهنگی شامل شایستگی اجتماعی، مهارت های ارتباطی، مسئولیت پذیری، اینترنت و رسانه و نظام آموزشی باعث بهبود کارکردهای اوقات فراغت شدند.

socio-cultural factors affecting leisure functions among adolescents and young people

background and objective: socio-cultural factors, due to their role and impact on leisure functions, canlead to growth and prosperity with proper planning. the aim of this study was to determine the socio-culturalfactors affecting leisure functions among adolescents and young people.materials and methods: this descriptive-analytical study with a structural equation modeling method usedfuzzy delphi method to determine and identify the research variables. participants included 300 adolescentsand young people aged 13 to 21 studying in 2019-2020, who were selected via convenience samplingmethod. to collect the data, questionnaires of social competence, communication skills, responsibility,physical health, need for recreation, happiness and volunteer work, internet and media, educational system,and peace were used. data analysis, equation modeling method and structural analysis conducted viasmartpls software.results: the mean (sd) score of socio-cultural factors was 3.4 (0.4), which improved leisure functions withmean (sd) 2.7 (0.4), p<0.01. variables of socio-cultural factors including social competence with mean(sd) 4.6 (0.9), communication skills 3.4 (0.5), responsibility 2.8 (0.4), internet and media 3.0 (1.0) andeducation system 3.0 (0.7) and leisure functions including relaxation with mean (sd) 1.0 (0.4), voluntarywork 3.3 (0.8), health 4.5 (1.0), happiness 1.0 (0.4) and entertainment 3.4 (0.6), with indicators, had asignificant relationship in the pattern, p<0.01. based on the index gof = 0.432, the overall fit level of themodel was excellent and acceptable.conclusion: the study showed that social and cultural factors, including social competence, communicationskills, responsibility, the internet and media, and the educational system improved leisure functions.