مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری با آموزش هوش هیجانی بر کاهش پرخاشگری نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک

زمینه و هدف: اختلال سلوک با مشکلات زیادی همراه بوده و روش های درمانی متعددی برای درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به این اختلال ارائه شده است. هدف این پژوهش مقایسه اثر بخشی درمان شناختی- رفتاری با آموزش هوش هیجانی بر کاهش پرخاشگری نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک بود.روش و مواد: پژوهش حاضر از نوع طرح های کاربردی و نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک در کانون اصلاح تربیت تهران در سال 1398 بود که از بین آن ها 90 نفر به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه آزمایش درمان شناختی-رفتاری، گروه آزمایش آموزش هوش هیجانی و گروه گواه در هر گروه 30 نفر گمارده شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه پرخاشگری در دو دوره زمانی پیش از اجرای مداخله و پس از اجرای مداخله جمع آوری شد. درمان شناختی-رفتاری طی هشت جلسه 60 دقیقه ای و به طور هفتگی به مدت دو ماه برای گروه آزمایش اول اجرا شد. درمان هوش هیجانی نیز طی هشت جلسه 75 دقیقه ای و به طور هفتگی به مدت دو ماه برای گروه آزمایش دوم اجرا شد. گروه گواه، درمانی دریافت نکرد. در راستای تحلیل استنباطی از روش تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد که با نرم افزار spss-22 به اجرا در آمد.یافته ها: میانگین (انحراف معیار) پرخاشگری در گروه شناختی رفتاری از (7.1) 93.8 در پیش آزمون به (7.6) 63.3 در پس آزمون کاهش یافت (0.001>p) و در گروه هوش هیجانی نیز از (8.8) 93.2 در پیش آزمون به (7.4) 69 در پس آزمون کاهش یافت (0.001>p)، اما در گروه گواه میانگین (انحراف معیار) نمرات در پیش آزمون و پس آزمون تفاوتی نداشت. مقایسه دو مداخله درمان شناختی-رفتاری و آموزش هوش هیجانی نشان داد در بعد خشم تفاوتی نداشتند. در مولفه خشم فیزیکی (0.007>p)، خصومت (0.001>p) و پرخاشگری کل (0.019=p) در گروه درمان شناختی رفتاری کاهش معنی دار بیشتری نسبت به گروه هوش هیجانی رخ داده ولی در مولفه خشم کلامی این کاهش در گروه هوش هیجانی مشهودتر بوده است (0.005=p).نتیجه گیری: مطالعه نشان داد، هر دو مداخله درمان شناختی-رفتاری و آموزش هوش هیجانی موجب کاهش پرخاشگری نوجوانان با مشکل اختلال سلوک شدند. در مقایسه دو مداخله، درمان شناختی رفتاری در کاهش پرخاشگری و مولفه های خشم فیزیکی و خصومت موثرتر از آموزش هوش هیجانی بود، در حالی که در کاهش مولفه خشم کلامی آموزش هوش هیجانی موثر تر بود.

comparing the effectiveness of cognitive-behavioral therapy with emotional intelligence training on reducing aggression among adolescents with conduct disorder

background and objective: several therapeutic methods have been proposed for the treatment of children and adolescents with conduct disorder. therefore, this study aimed to compare cognitive-behavioral therapy's effectiveness with emotional intelligence training on reducing aggression among adolescents with conduct disorder materials and methods: the present study was an applied and semi-experimental pretest-posttest design with a control group. the statistical population of this study consisted of all adolescents with conduct disorder who were selected purposefully in tehran education reform center in 2019, among whom 90 were randomly assigned to three groups of cognitive-behavioral therapy, emotional intelligence training, and a control group. data were collected using an aggression questionnaire in two periods before and after the intervention. cognitive-behavioral therapy was performed in eight sessions of 60 minutes weekly for the first experimental group for two months. emotional intelligence therapy was performed in eight 75-minute weekly sessions for two months for the second experimental group. the control group did not receive any treatment. inferential analysis, univariate analysis of covariance was used, which was performed by spss software version 22. results: the mean (sd) aggression score in the cognitive-behavioral group decreased from 93.8 (7.1) in the pre-test to 63.3 (7.6) in the post-test (p<0.001). also, in emotional intelligence group it decreased from 93.2 (8.8) in the pre-test to 69.0 (7.4) in the post-test (p<0.001). a comparison of cognitive-behavioral therapy and emotional intelligence training showed that there was no difference in anger. in physical anger, hostility, and total aggression in the cognitive behavioral therapy group, there was a significant decrease compared to the emotional intelligence group, but in the verbal anger component, this decrease was more evident in the emotional intelligence group. conclusion: the study showed that cognitive-behavioral therapy and emotional intelligence training reduced aggression in adolescents with conduct disorder problems. in comparison with the two interventions, cognitive behavioral therapy was more effective in reducing aggression and components of physical anger and hostility than emotional intelligence training. at the same time, it was more effective in reducing the verbal anger component of emotional intelligence training