اثربخشی آموزش مبانی نظریه انتخاب بر خودتمایزیافتگی، خودگسستگی و قربانی قلدری شدن در نوجوانان دبیرستانی

زمینه و هدف: مشکلاتی مانند خودگسستگی، فقدان خودتمایزیافتگی و قربانی قلدری شدن در مدرسه از مشکلات دوره نوجوانی هستند که به مداخلات مناسب و موثر نیاز دارند. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مبانی نظریه انتخاب بر تمایز یافتگی خود، خودگسستگی و قربانی قلدری شدن در نوجوانان دبیرستانی بود.روش و مواد: روش تحقیق در مطالعه حاضر آزمایشی و با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر رشت در سال تحصیلی 98-1397 بود، که بنا به اعلام مرکز آمار اداره آموزش و پروش تعداد آنها در آن زمان 52208 نفر بوده است. نمونه تحقیق 60 دانش آموز متوسطه دوم بودند که در مرحله اول به روش تصادفی خوشه ای و در مرحله دوم تصادفی طبقه ای ( قرعه کشی ) انتخاب شدند. این تعداد به طور تصادفی به دو گروه 30 نفری تقسیم و سپس به قید قرعه به عنوان گروه آزمایش و گروه گواه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه تمایز یافتگی خود (dsi)، پرسشنامه خودگسستگی و پرسشنامه قلدری در مدرسه oleus بدست آمدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیری یا مانکوا استفاده شد. ضمنا تمام مراحل تحقیق با نرم افزار spss.22  انجام شد.یافته ها: میانگین (انحراف معیار) سن شرکت کنندگان در گروه آزمایش، 16.5 (4.7) و در گروه گواه، 16.6 (4.1) سال بود. میانگین (انحراف معیار) خودتمایز یافتگی گروه آزمایش در پیش آزمون (24.9) 111.8 بود که در پس آزمون به (29.7) 140.1 افزایش یافت (0.001>p). میانگین (انحراف معیار) خود گسستگی واقعیآرمانی گروه آزمایش در پیش آزمون (2.2) 10.2 بود که در پس آزمون به (2.2) 6.6 کاهش یافت (0.001>p). میانگین (انحراف معیار) خودگسستگی واقعی بایسته گروه آزمایش در پیش آزمون (2.2) 10.6 بود که در پس آزمون به (2.1) 6.7 کاهش یافت (0.001>p) میانگین (انحراف معیار) قربانی قلدری شدن گروه آزمایش در پیش آزمون (2.2) 13.6 بود که در پس آزمون به (1.7) 9.9 کاهش یافت (0.001>p) میانگین (انحراف معیار) قلدری گروه آزمایش در پیش آزمون (2.1) 14.7 بود که در پس آزمون به (1.8) 11.3 کاهش یافت (0.001>p). در گروه گواه تفاوت میانگین (انحراف معیار) نمرات در پیش آزمون و پس آزمون هیچ کدام از متغیرهای مطالعه از نظر آماری معنادار نبود.نتیجه گیری: مطالعه نشان داد آموزش مبانی نظریه انتخاب موجب افزایش خودتمایزیافتگی و کاهش خودگسستگی و قربانی قلدری شدن در نوجوانان دبیرستانی شد.