انتخاب غذا به مثابه یک مساله اجتماعی: تاملی بر تعیین کننده های اجتماعی فرهنگیِ انتخاب غذا

زمینه و هدف: انتخاب غذا در مقام یک مساله اجتماعی مانند سایر کردارهای انسانی، تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. غیر از عوامل زیست شناختی و فیزیولوژیک، محدوده وسیعی از عوامل مانند عوامل فردی، محیطی، فرهنگی و اجتماعی ممکن است بر انتخاب غذا اثر داشته باشند. از این رو، این مطالعه با هدف مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه تعیین کننده های انتخاب غذا و به ویژه علل اجتماعی فرهنگی زمینه ساز آن انجام شد.روش و مواد: این مطالعه مروری با جستجو در بازه زمانی سال 1995 تا 2017 انجام گرفت. ابتدا با استفاده از کلیدواژه­های food choice، determinants، factor و همچنین از طریق موتورهای جستجو شامل google scholar،  pubmed، science direct، scopus ، irandoc، magiran، sid و بانک های مقالات علوم بهداشتی و پزشکی، مقالات کامل و درصورت عدم دسترسی به مقالات کامل، خلاصه مقالات استخراج گردید. جستجو در ابتدا با کلیدواژه­های food choice and determinants انجام و سپس با استفاده از کلیدواژه­های culture وsocial، جستجوی مقالات محدود شد. 22 مطالعه به زبان فارسی و انگلیسی که به روش کمّی (6 مقاله) و کیفی (16 مقاله) انجام شده بود، که همه آنها جهت بررسی وارد مطالعه شدند.یافته ها: در مطالعات بررسی شده، مفاهیمی چون خوداثربخشی تغذیه ای، رسانه، عوامل اقتصادی اجتماعی، زمینه های اجتماعی، سواد، ترکیب خانوار، نابرابری طبقات اجتماعی، شغل، مزه، دسترسی آسان، عادات، ترجیحات غذایی، آگاهی، تاثیر دوستان، همسالان و والدین، تحصیلات والدین (در نوجوانان)، مهارت های پخت و پز، کیفیت تغذیه ای، دوره زندگی، ایده آل ها، منابع، پرهیزهای غذایی، تجارب گذشته افراد، سلامت، سنت های قومی، زمان کافی، تجارب لذت بخش از مواد غذایی، سیر کردن شکم و مفاهیم دیگری که اختصاص به گروه هدف مورد بررسی داشت، به عنوان عوامل تعیین کننده انتخاب غذا در بیشتر مطالعات مورد بررسی استخراج شد.نتیجه گیری: جمع بندی مطالعات نشان دهنده اهمیت متغیرهای اجتماعی فرهنگی در انتخاب غذا و نوع انتخاب ها در بین افراد مختلف در گروه های متنوع بود و می توان با در نظر گرفتن آنها، در جهت طراحی و اجرای مداخلات تغییر رفتار اقدام نمود. با این وصف، بررسی های بیشتر در زمینه عوامل اجتماعی فرهنگی باهدف برنامه ریزی های غذایی ضروری است.