مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان فراشناختی بر افکار تکرار شونده و ابعاد فراهیجانی منفی افراد دارای مصرف مواد

مقدمه: باتوجه به افزایش روزافزون مصرف مواد و عوارض ناشی از آن، هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی و درمان فراشناختی بر افکار تکرارشونده و ابعاد فراهیجانی منفی بیماران مبتلا به مصرف مواد بود.روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد دارای مصرف مواد مراجعه کننده به مراکز درمان اعتیاد در شهر مشهد در سه ماهه اول سال 1402 بود که 3 مرکز درمان اعتیاد انتخاب‌شدند. از میان جامعه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس و براساس نمره پرسشنامه های افکار تکرار شونده مک اوی (2010) و ابعاد فراهیجانی میتمانسگروبر و همکاران (2009) در پیش‌آزمون، 60 نفر از افراد دارای مصرف مواد که دارای ملاک‌های ورود و خروج بودند، انتخاب شدند، که به طور تصادفی در 3 گروه 20 نفره جایگزین شدند. گروه آزمایشی (a)، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و برای گروه دوم (گروه آزمایشی b)، درمان فراشناختی را دریافت کردند و گروه کنترل (c) هیچگونه درمانی را دریافت نکردند.یافته‎ها: نتایج پژوهش نشان‌داد که هر دو روش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و درمان فراشناختی بر افکار تکرارشونده و ابعاد فراهیجانی منفی بیماران مبتلا به مصرف مواد موثربود. اما درمان فراشناخت تاثیر بیشتری در کاهش افکار تکرارشونده و کنترل خشونت از ابعاد فراهیجانی منفی داشته است.نتیجه‎گیری: بر این اساس، چنین نتیجه گیری شد که هر دو درمان، روش های موثری جهت کاهش مشکلات روانشناختی بیماران مبتلا به مصرف مواد است. لذا، می توان از این دو روش درمانی در مورد سایر آسیب های افراد درگیر مصرف مواد بهره مند شد.

comparing the effectiveness of cognitive therapy based on mindfulness and metacognitive therapy on repetitive thoughts and negative meta-emotional dimensions of people with substance abuse

introduction: due to the increasing use of drugs and their side effects, the purpose of this study was to compare the effectiveness of cognitive therapy based on mindfulness and metacognitive therapy on repetitive thoughts and negative meta-emotional aspects of drug abuse patients.methods: the research method was semi-experimental with a pre-test-post-test design and control and follow-up groups. the statistical population included all drug addicts who were referred to addiction treatment centers in mashhad in 1402. three addiction treatment centers were selected. from   the statistical population, using the available sampling method and based on the scores of the repetitive thoughts questionnaire by mcavoy (2010) and meta-emotional dimensions of mitmans gruber et al. they were selected. these 60 individuals were randomly assigned to three groups of 20. the experimental group (a) received cognitive therapy based on mindfulness, the second group (experimental group b) received metacognitive therapy and the control group (c) did not receive any therapy. results: the results of the research showed that both methods, cognitive therapy based on mindfulness and metacognitive therapy, were effective in reducing repetitive thoughts and negative meta-emotional aspects of patients with substance abuse. however metacognitive therapy had a greater effect in reducing repetitive thoughts and suppressing negative meta-emotional aspects.conclusion: based on this, it was concluded that both treatments are effective methods for reducing psychological problems in patients with substance abuse. therefore, these two treatment methods can be used for other issues of people involved in substance abuse.