تعیین معیارهای موثر بر جانمایی نقاط تجمع ایمن: یک بررسی جامع و مطالعه دلفی

مقدمه: مدیریت شرایط اضطراری در صنایع فرآیندی و پالایشگاه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و یکی از اصول کلیدی در مدیریت چنین شرایطی، تعیین نقاط تجمع ایمن است. مطالعه حاضر به‌منظور استخراج معیارهای موثر بر جانمایی نقاط تجمع ایمن در قالب یک مطالعه دلفی انجام ‌شد.روش: این مطالعه به‌صورت توصیفی_اکتشافی در شرکت ملی پتروشیمی اجراشد. در فاز اول، به‌منظور شناسایی و استخراج معیارهای موثر بر جانمایی نقاط تجمع ایمن، یک بررسی متون جامع و مطالعه کتابخانه‌ای انجام و معیارهای موجود از استانداردها، راهنماها و دستورالعمل‌های علمی موجود استخراج‌شد. سپس، در فاز دوم، این معیارها به‌صورت نظام‌مند در قالب یک مطالعه دلفی توسط 15 متخصص مدیریت شرایط اضطراری بررسی، غربال و پالایش‌شده و لیست نهایی معیارها تعیین‌شد.یافته‎ها: پس از بررسی جامع متون، در مرحله اول دلفی ابزاری شامل 21 معیار ایجاد و در دو گروه عوامل داخلی (12 معیار) و عوامل بیرونی (9 معیار) طبقه‌بندی و برای خبرگان ارسال‌شد. نهایتا، این مطالعه دلفی پس از اجرای 2 مرحله با تعیین 10 عامل داخلی و 7 عامل بیرونی و مجموعا 17 معیار موثر برای تعیین نقاط تجمع ایمن در شرایط اضطراری در صنایع فرآیندی پایان یافت.نتیجه‎گیری: توجه به معیارهایی همچون مساحت پذیرش افراد، پتانسیل اثرپذیری از حادثه، سهولت دسترسی، مدت‌زمان پیمایش و قابلیت دید و پایش، محل تجمع اضطراری جایگزین در داخل سایت و تعداد محل‌های تجمع ایمن در داخل سایت می‌تواند به جانمایی مناسب نقاط تجمع ایمن در صنایع فرآیندی کمک نماید.

effective criteria for the location of safe assembly points: a comprehensive review and delphi study

introduction: emergency management in process industries and refineries is critical and the designation of safe assembly points is a core principle in handling such situations. this study identifies the key criteria influencing the   safe assembly points location using a delphi study approach.methods: this descriptive-exploratory study was conducted at the national petrochemical company. in the first phase, a comprehensive literature review was performed to identify and extract   criteria for locating safe assembly points based on standards, guidelines, and scientific protocols. in the second phase, these criteria were systematically evaluated, screened and refined through a delphi study involving 15 emergency management experts to establish a finalized list of criteria.results: following a thorough literature review, the initial delphi phase resulted in a tool containing 21 criteria, which were classified into two groups: internal factors (12 criteria) and external factors (9 criteria). this tool was then shared with the expert panel. ultimately, after two rounds, the delphi study concluded with 10 internal and 7 external factors, yielding 17 effective criteria for determining safe assembly points in process industry emergencies.conclusion: criteria such as personnel capacity, vulnerability to incidents, ease of access, evacuation time, visibility, monitoring capabilities, alternative emergency assembly sites within the facility, and the number of safe assembly points on-site can significantly support the effective positioning of safe assembly points in process industries.