مقایسه اثربخشی فراشناخت درمانی و واقعیت درمانی بر خودمراقبتی، فشار خون و قندخون ناشتا در مبتلایان به دیابت ‌نوع 2

مقدمهبیماری دیابت، از جمله مشکلات جدی سیستم‌های بهداشت و درمان در تمامی جهان و همچنین ایران به ‏حساب می‌آید. ‏پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی فراشناخت درمانی و واقعیت درمانی بر خودمراقبتی، فشار خون و قندخون ‏ناشتا ‏در مبتلایان به دیابت نوع دو ‏‏انجام شد.مواد و روش هاروش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون _ پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری ‏شامل کلیه بیماران ‏زن مبتلا به دیابت نوع 2 شهر کرج در سال 1399  بود. 45 نفر از داوطلبین واجد شرایط به روش  نمونه‌گیری ‏دردسترس و به شکل تصادفی وارد پژوهش شدند. برای گروه‌های واقعیت درمانی و فراشناخت درمانی، هشت جلسه ‏‏90دقیقه‌ای، برگزار شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه خودمراقبتی توبرت و ‏‏گلاسکو (2000)، دستگاه فشار خون آنالوگ و آزمایش قند خون ناشتا استفاده شد. ‏در گروه‌ها پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد و در ‏نهایت، پیگیری انجام شد‎.‎‏ جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از میانگین و انحراف معیار استفاده شد و داده‌‌ها با استفاده از روش اندازه‌گیری مکرر ‏‎‏و با آزمون تعقیبی بون فرونی در محیط نرم افزار ‏spss22‎‏ با سطح ‏معناداری کمتر از 0.05 تجزیه و تحلیل شدند.یافته هانتایج نشان داد و گروه فراشناخت درمانی و واقعیت درمانی بر خودمراقبتی (0.001‏p<‎‏) اثر ‏افزاینده داشتند و در طول زمان‏ (0.001‏p<‎‏) ‏و در پیگیری نیز پایدار بود ولیکن بر قند خون ناشتا و فشار خون اثر معناداری نداشتند.نتیجه گیریبر اساس یافته‌های این پژوهش، ‏واقعیت درمانی و فراشناخت درمانی در افزایش خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 موثر بودند.

comparison of the effectiveness of metacognitive therapy and reality therapy on self-care, fasting blood pressure and blood sugar in patients with type 2 diabetes

introductiondiabetes is one of the most serious problems in health care systems all over the world as well as in iran. the aim of this study was to compare the effectiveness of metacognitive therapy and reality therapy on self-care, blood pressure and fasting blood sugar in patients with type 2 diabetes.materials and methodsthe method of study was quasi-experimental with pre-test-post-test design and follow-up study with a control group. the statistical population consisted of all female patients with type 2 diabetes in karaj in 1399. 45 of the qualified candidates were  made available to  the sampling method and entered into the study by accident. eight 90-minute sessions were held for reality therapy and metacognitive therapy groups. the toobert and glasgow (2000) self-care questionnaire, analog blood pressure monitor and fasting blood glucose test were used to collect data. pre-test and post-test were performed for all groups and finally, follow-up was performed in order to analyze the data in the descriptive discussion, the mean and standard deviation were used and in the discussion of inferential statistics, , the data were analyzed using repeated measures method and bonferroni ‎post hoc test in spss22 software with a significance level of less than 0.05.resultsthe results showed that the two groups of metacognitive therapy and reality therapy had an increasing effect on self-care (p <0.001) and over time (p <0.001) and in follow-up. it was stable but had no significant effect on fasting blood sugar and blood pressure.conclusionbased on the findings of this study, reality therapy and metacognitive therapy were effective in increasing self-care of patients with type 2.