تاثیر فاکتورهای آب و هوایی بر احتمال وجود و پراکندگی جغرافیایی فلبوتوموس پاپاتاسی، ناقل اصلی لیشمانیوز جلدی روستایی در شهرستانهای انتخابی استان خوزستان سال1397

مقدمهفلبوتوموس پاپاتاسی، ناقل اصلی لیشمانیوز جلدی روستایی با عامل لیشمانیا ماژور در ایران می باشد که پراکندگی وسیعی در کشور دارد. هدف این مطالعه تعیین اثر فاکتورهای آب و هوایی بر احتمال وجود ناقل در برخی از شهرستان های استان خوزستان می باشد.مواد و روش هادر این مطالعه مقطعی، طی دو فصل پشه خاکی ها از 5 شهرستان انتخابی جمع آوری شدند. اطلاعات هواشناسی مناطق تحت مطالعه از سازمان هواشناسی تهیه گردید. برای بررسی احتمال وجود ناقل اصلی با متغیرهای محیطی از ضریب همبستگی اسپیرمن و برای مقایسه این احتمال در مناطق نمونه گیری از آزمون کروسکال والیس استفاده شد. نقشه پراکندگی ناقل اصلی در نرم افزار arcgis 10.5 ترسیم گردید.یافته هااز884 عدد پشه خاکی صید شده، 506 عدد فلبوتوموس پاپاتاسی بودند، که به تعداد زیادی از اماکن داخلی صید شدند. بیشترین تعداد فلبوتوموس پاپاتاسی درشهرستان اهواز 151 (29.8%) و کمترین تعداد این گونه در شهرستان اندیمشک، 4 (0.79 %) مشاهده گردید. اختلاف معنی داری بین محل جغرافیایی و احتمال وجود ناقل اصلی لیشمانیوز جلدی روستایی بود (0.0001 ˂p). درجه حرارت در مناطق نمونه گیری اختلاف معنی داری داشت ( 0.024= p). با تاثیر فاکتور دما، بیشترین و کمترین احتمال وجود ناقل به ترتیب در دشت آزادگان (0.05 ± 0.71) و اندیمشک (0.03 ± 0.01) گزارش گردید.نتیجه گیریدر مطالعه حاضر فلبوتوموس پاپاتاسی به عنوان گونه غالب صید گردید. با کنترل اثر مخدوش کنندگی فاکتور محیطی درجه حرارت، بین احتمال وجود این گونه در شهرستان اندیمشک با سایر شهرستان ها اختلاف معنی داری مشاهده شد.

Influence of climatic factors on probability of presence and geographical distribution of Phlebotomus papatasi, main vector of zoonotic cutaneous leishmaniasis, in selected counties of Khuzestan Province, 2018

IntroductionPhlebotomus papatasi, the main vector of cutaneous leishmaniasis with the agent of Leishmania major is in Iran that is widely distributed in the country. The purpose of this study was to determine the effect of climatic factors on the presence probability of a vector in some counties of Khuzestan Province.Materials and MethodsIn this crosssectional study, sand flies were collected from 5 selected counties during two seasons. The climatic information of the study areas was obtained from the Meteorological Organization. Spearman correlation coefficient was used to investigate the presence probability of the main vector with environmental variables. The spatial distribution of the main vector was prepared in ArcGIS 10.5.ResultsOf the 884 collected sand flies, 506 of them were Ph. papatasi. The highest number of Ph. papatasi was observed in Ahvaz 151 (29.8%) and the lowest number was observed in Andimeshk 4 (0.79%). There was a significant difference between the geographical location and the probability of being the main vector of rural cutaneous leishmaniasis (P˂0.0001). The temperature was significantly different in the sampling areas (P= 0.024). With the influence of the temperature factor, the highest and lowest probability of vector was reported in DashteAzadegan (0.71 ± 0.05) and Andimeshk (0.01 ± 0.03), respectively.ConclusionIn the present study, Ph. papatasi is a dominant species. By controlling the confounding effect of environmental factor, temperature, there was a significant difference between the presence probability of this species in Andimeshk county with other counties.